مناطق آزاد تجاری در بوته نقد کارشناسان اقتصادی

کارشناسان اقتصادی در بررسی مناطق آزاد تجاری اعلام تأکید کردند مناطق آزاد تنها راه افزایش صادرات نیست، مانور گرانی زمین اثر سوء بر زندگی مردم محلی دارد و سبب زمین خواری و دریاخواری در مناطق آزاد شده است.

خبرگزاری صداوسیما: حسن سبحانی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: اداره کنندگان اقتصاد باید تشخیص و اولویت بندی درستی در مدیریت مناطق آزاد داشته باشند، اما به جای محور قرار دادن تولید، تجارت در اولویت قرار گرفته است.

اسماعیل زمانی مدیرعامل منطقه آزاد اروند در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: زیرساخت‌های مناطق آزاد به صورتی هدفمند توانسته حدود دو میلیارد دلار بهره به صادرات و تجارت کشور وارد کند.

او ادامه داد: مناطق آزاد راهکاری کلان برای اقتصاد ویژه کشور است که توسعه آن می تواند به رشد اقتصادی نفع برساند.

سبحانی گفت: با در نظر گرفتن شرح وظایف مناطق آزاد می بینیم که استناد به تجارت و صادرات و نبود مناطق ازاد هم می توانسته چنین حجم معاملاتی را در بر داشته باشد و نباید فراموش کرد که مناطق آزاد کلید صادرات نیست.

رحیم زارع عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در دیگر ارتباط تلفنی با گفتگوی ویژه خبری بیان کرد: رشد زمین خواری به واسطه احداث مناطق آزاد و افزایش شمار آن اتفاقی است که بالطبع می افتد.

او ادامه داد: مانور روی زمین در مناطق آزاد بر زندگی مردم منطقه هم آثار قابل توجهی گذاشته است مثلاً زمین هایی تفکیک می شوند و برخی افراد اداره ثبت اسناد را هم دور می زنند و زمین ها را به قیمت کلان می فروشند.

او برای مثال به زمین خواری در بوشهر و دریاخواری در کیش اشاره کرد و گفت: حتی پیست دوچرخه سواری هم در این میان دستمایه بورس زمین بازان قرار گرفته است.

زارع از شناسایی و دستگیری 500 نفر زمین خوار و دریاخوار معاصر در جزیره کیش خبر داد.

سبحانی اقتصاد دان و استاد دانشگاه همسو با زارع افزود: اگر چنین تخلفاتی رخ ندهد جای تعجب دارد.

او ادامه داد: وقتی امکانات مالی و رفاهی در اختیار مناطق آزاد که خارج از قوانین سرزمین اصلی مدیریت می شوند گذاشته نشود طبیعتاً چنین اتفاقات معلومی ناشی از مدیریت های نادرست رخ می دهد.

صدیف بدری نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی، از طریق تلفن موافقت خود را با افزایش تعداد مناطق آزاد بیان کرد و گفت: دستاوردهای مناطق آزاد؛ ایجاد اشتغال، توسعه اقتصادی و جلوگیری از قاچاق است که در راستای اقتصاد مقاومتی به رشد صادرات و سرمایه گذاری خارجی در کشور کمک می کند.

او همچنین از پتانسیل بالای استان اردبیل برای جذب بازارهای خارجی همچون روسیه و آذربایجان برای محصولات کشاورزی تولید داخل خبر داد.

سبحانی در پاسخ به این نماینده مجلس گفت: چنین آرزو و آمال هایی زیباست اما آزموده های پیشین در مورد جزایر قشم و کیش و بندر چابهار با پتانسیل های بالاتر چنین دستاوردی را به همراه نداشته است.

او ادامه داد: مناطق آزاد نتوانسته اند به تولید برسند و حتی معافیت های بیست ساله از مالیات هم نتوانسته به تولید و سرمایه گذاری در مناطق آزاد کمک کند.

اسماعیل زمانی مدیرعامل منطقه آزاد اروند در ادامه گفت: احداث مناطق آزاد بر قیمت اراضی مناطق آزاد اثر می گذارد اما حداقل در منطقه آزاد اروند موارد زمین خواری مشاهده نشده است.

سبحانی پاسخ داد: ممکن است نرخ زمین در مناطق آزاد رشد کند اما بدین معنی نیست که رشد اقتصادی صورت گرفته باشد و فقط شاهد ایجاد تورم ناهماهنگ خواهیم بود زیرا به طبع قیمت زمین ها افزایش می یابد و به دنبال آن نرخ اقلام مصرفی مانند خورد و خوراک هم بالا می رود، کجای این رشد اقتصادی است؟

زمانی مدیرعامل منطقه آزاد اروند در اثبات رشد اقتصادی به عنوان دستاورد مناطق آزاد گفت: پس از برجام هفته ای چند مراجعه کننده خارجی و داخلی به منظور سرمایه گذاری به منطقه می آیند که تقریباً میزان سرمایه گذاری در منطقه اروند 10 تا 15 برابر شده است.

او در گفتگویی کوتاه با مجری برنامه به  44 میلیون دلار سرمایه گذاری خارجی اشاره کرد که گویا با آمار واقعی همخوانی نداشته است.

رحیم زارع عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه چه کسی با مناطق آزاد هدفمند و سودآور مخالف است؟ مثال زد: در جزیره قشم با زمان بندی 20 ساله می بایست 100 هزار شغل ایجاد می شد اما تا کنون فقط 24 هزار شغل البته با احتساب 12 هزار شغل ناپایدار ایجاد شده است.

او به وضعیت نامناسب بانکی و بیمه ای و همچنین برقرار بودن نرخ بالای قاچاق در مناطق آزاد اشاره کرد.

حسن سبحانی اقتصاددان و استاد دانشگاه در پایان برنامه به یکی از اهداف احداث مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: تحریک تولید داخل و بهره برداری از پتانسیل های منطقه آزاد برای ارائه و صادرات محصولات تولید داخل باید در صدر اولویت ها دیده شود اما در حال حاضر مناطق آزاد با چنین هدفی فاصله بسیار دارند.