آثار و تبعات مهاجرت از منظر حقوقی و بین المللی

مهاجرت در لغت به معنای هجرت کردن و کوچ کردن میباشد،و بصورت کلی به معنای جابجایی مردم از مکانی به مکان دیگر میباشدو از منظر سازمان بین المللی مهاجرت شرایطی است که درآن فرد، با انتخاب خود و در جهت بهبود شرایط خود تصمیم بر ترک وطن خود مینماید و وطنی جدید را برمیگزیند .

قابل توجه است که بحث مهاجرت بعنوان حق آزادی رفت و آمد و جابجایی، در عرصه بین المللی برسمیت شناخته شده است و همانطور که پیش تر ذکر شد در ماده 13 اعلامیه جهانی حقوق بشر به آن پرداخته شده است که این نشانگر اهمیت مهاجرت میباشد.

البته قابل ذکر است که در مورد تعریف مهاجر هنوز به تعریف مشترک و واحدی نایل نشده اند.کشورها از دیر باز با پدیده مهاجرت روبرو بوده اند ولی با گذر زمان و تغییر شرایط مهاجرت هم دستخوش تغییراتی شده است.

در گذشته مهاجرت بصورت گروهی و قومی و دسته جمعی با علت مشترک و هدف مشترک بوده است ولی امروزه عمدتا فردی و خانوادگی با دلایل مختلف میباشد از اشکال مهاجرت میتوان به مهاجرت درون مرزی و برون مرزی اشاره کرد که البته مهاجرت برون مرزی یا همان بین المللی مورد نظر ما میباشد.

ازدیگر اشکال مهاجرت میتوان به مهاجرت فصلی و دایم اشاره کرد که البته در این مورد نظرات متعددی است واز مقسم دیگر به مهاجرت قانونی و یا غیر قانونی اشاره کرد .

امروزه عمدتا مهاجرتها آگاهانه و اختیاری است اما گاه پدیده هایی همانند جنگ افراد را جبرا به سمت هجرت سوق میدهد.یک دسته عوامل مهاجرت بعنوان عوامل دور کننده مردم را تهدید میکند همانند مسایل اقتصادی( فقر ، بیکاری، )عدم یا کمبود امنیت، بلایای طبیعی، جنگ وعوامل زیست محیطی ومسایل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی..مردم را وادار میکند ازآن شرایط دوری کنند و گاهی عوامل جذب کننده مانند امکانات بیشتر ، آموزش بهتر ،درآمد بیشتر مردم را ترغیب میکند، وبه ندرت عوامل شخصی .یادمان باشد که طبیعت انسانی همواره در جستجوی بهترین هست و مهاجرت این آن را هموار میکند.

بی شک کشورها از اینکه جمعیت انسانی آنها بعنوان یکی از فاکتورهای قدرت دستخوش کاهش بشود نگران هستند و از آن طرف قطعا وجود افراد مهاجر با فرهنگ و نژاد متفاوت میتواند کشور مهاجر پذیر را هم دچار مشکل کند.همین امر کشورها را وادار به تبیین مضیق و محدود حقوق و سیاست های مهاجرت مینماید. تا بدین طریق از مهاجرت بی وقفه جلوگیری کنند .البته از طرفی کشورهایی که با کمبود جمعیت انسانی مواجه هستند شرایطی را وضع مینمایند که افراد آسانتر و راحت تر به آنجا مهاجرت کنند.در واقع کثرت مهاجرت زنگ خطری است برای کشور مبدا و تلاش برای رفع معضلات و مشکلات .

قابل ذکر است که قطعا هم کشور مبدا و هم مقصد با چالشهایی مواجه میشوند.در واقع از آثار مهاجرت میتوان به افزایش جمعیت انسانی کشور مهاجر پذیروکمبود امکانات و تسهیلات برای افراد جدیدالورود بنماید.
نهایتا” مهاجرت امری طبیعی و حقی مشروع و قانونی است برای انسانی که همواره به دنبال کمال است و میتواند در جایی بهتر و راحتتر و به دور از نگرانی ها و تهدیدها زندگی بنماید.در دین مبین اسلام هم به این موضوع با عنوان هجرت اشاره شده است که پیامبر اسلام فرمودند در طلب علم و کسب آن حتی تا چین هم بروید..و همچنین خالی از لطف نیست که به بحث هجرت ایشان از مکه به مدینه بواسطه تهدیدهای امرای مکه و قریش در جهت رسالتشان اشاره کرد.

منابع:

1- af.farsnews.com/social/news/13940614000746

ravinews.com/news/1394/04/07- 2

cofeconomics.blogfa.com/post-2.aspx- 3