تاثیرگذاری قراردادهای جدید خارجی نیاز به زمان دارد
با وجود اینکه پیش از این در مورد تاثیر سریع رفع تحریم‌ها بر اقتصاد نکات مختلفی گفته می‌شد، اما پس از اجرایی شدن برجام اکنون تلاش می‌شود که در مورد زمان‌بر بودن مشخص شدن تاثیر رفع تحریم‌ها، اطلاع‌رسانی شود. روز گذشته رییس اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد گشایش اقتصادی زمان‌بر است. همچنین جعفر قادری عضوکمیسیون برنامه و بودجه مجلس اظهار داشت «تاثیرات نتایج تعاملات اقتصادی و انعقاد قرارداد با خارجی ها بر بازارها در آینده مشخص خواهد شد، بنابراین باید تامل داشت تا شرایط بازارها بهتر شود.» این در حالی است که نشانه‌ای دال بر خروج از رکود و بهبود کلی شرایط اقتصاد کشور از جمله کاهش نرخ ارز و ارزانی کالاهای وارداتی که پیش از آن گفته می‌شد پس از آغاز برجام رخ خواهد داد، دیده نمی‌شود.
در حالی که در ماه‌هایی که تیم مذاکره کننده درگیر به ثمر رساندن پرونده هسته‌ای برای انجام توافق با گروه 5+1 بود، گفته‌های مسئولان و مدیران دولتی بر این مبنا بود که مشکلات اقتصادی با انجام توافق هسته‌ای حل خواهد شد و با وجود اینکه مدیران دولتی به خوبی اطلاع داشتند که انجام این توافق نتایجی همچون کاهش نرخ ارز و یا ارزانی کالاهایی نظیر خودرو و یا دیگر کالاهای مصرفی وارداتی را در پی نداشت، تلاشی نکردند تا این سوءتفاهم را که در میان برخی افراد جامعه رواج داشت را تصحیح کنند. اکنون و با به ثمر رسیدن پرونده هسته‌ای کشورمان، تلاش می‌شود تا سطح توقعات از این توافق در حوزه اقتصادی کاهش یابد و گفته می‌شود برای به ثمر رسیدن آثار آن به زمان نیاز است؛ گفته‌هایی که پیش از توافق هسته‌ای از زبان موافقان آن شنیده نمی‌شد. به عنوان مثال در روز اول دی‌ماه رییس سازمان توسعه تجارت و در آستانه اجرایی شدن برجام تاکید کرده بود «نباید مطالبات غیر واقعی از جمله کاهش چشمگیر نرخ ارز برای مردم ایجاد کنیم.»
زمان لازم است، صبر و حوصله داشته باشید
با این حال روز گذشته رییس اتاق بازرگانی اعلام کرد بهبود اقتصاد احتیاج به زمان دارد. محسن جلالپور در نشستی خبری به مناسبت تبیین دستاوردهای سفر اروپایی هیات بخش خصوصی که همراه دولت به ایتالیا و فرانسه رفته بودند، گفت: «اینکه به سرعت به یک وفاق برسیم محقق نمی‌شود، باید با صبر و حوصله برخورد کرد اما واقعیت این است که گشایش در اقتصاد ایران پیش روی ماست.» همچنین جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز با اشاره به اینکه زمان لازم است تا تاثیر قراردادهای تازه منعقد شده بر اقتصاد کشور مشخص شود، در مورد رکود در بازارهای مختلف و صنایع گفت: «تعاملات اقتصادی و انعقاد قرارداد با خارجی‌ها می‌تواند در رونق بازارها تاثیرگذار باشد. البته باید پذیرفت تاثیرات نتایج تعاملات اقتصادی و انعقاد قرارداد با خارجی‌ها بر بازارها در آینده مشخص خواهد شد، بنابراین منتقدین در این رابطه پیشنهادهای سازنده ارائه دهند،اما باید تامل داشت تا شرایط بازارها بهتر شود.» هر چند نماینده مردم شیراز در مجلس ادامه داد: «انجام تبادلات اقتصادی با خارجی‌ها کار خوبی است اما نباید تولیدکننده‌های داخلی رها شوند به دلیل اینکه مدل رشد اقتصاد ایران درون‌زا و برون‌گراست.»
محسن جلالپور در پاسخ به سوال فارس مبنی بر اینکه از 18 تفاهمنامه تنها 3 قرارداد با بخش خصوصی در ایتالیا منعقد شده و بقیه مجدد مربوط به بخش دولتی است و چگونه می‌توان با این روش سهم بخش خصوصی از اقتصاد را گسترش داد، گفت: «آنچه در ایتالیا اتفاق افتاد این است که از مجموع 18 سند 10 تفاهم نامه بین وزارتخانه‌های دو کشور به امضا رسید و 8 قرارداد هم عملیاتی شد که از این 8 قرارداد 3 قرارداد مربوط به بخش خصوصی و 5 قرارداد مربوط به بخش‌های دولتی و نیمه دولتی بود.» رییس اتاق بازرگانی ایران همچنین در مورد نگاه برخی مبنی بر اینکه ممکن است مجموع قراردادها با ایتالیا و فرانسه به نفع طرف اروپایی باشد نیز توضیح داد: «مسلماً آنچه در دوران جدید اتفاق خواهد افتاد با نگاه برنامه‌ریزی، کار مشارکتی، دراز مدت و سرمایه‌گذاری مشترک با هدف تولید و صادرات خواهد بود.» وی به قرارداد با شرکت پژو اشاره کرد و گفت: «در دوران تحریم متوجه شدیم که قرارداد ما با پژو مستحکم نبوده و امروز قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک با هدف تولید و با شرط 30 درصد صادرات باشد که اگر مشکلی اتفاق بیافتد دو طرف متضرر خواهند شد.»
حمایت از تولید داخلی اولویت فضای پساتحریم
با این حال و در حالی که مشخص بود با آغاز برجام معجزه‌ای در اقتصاد کشور رخ نخواهد داد و مشخص شدن نتایج رفع تحریم‌ها به زمان نیاز دارد که کارشناسان تاکید دارند دولت باید به تولید ملی و حمایت از فعالان اقتصادی داخلی توجه بیشتری نشان دهد؛چرا که تنها رشد اقتصاد کشور تقویت تولید داخلی است. در همین خصوص عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه حمایت از تولید داخلی در فضای پسا تحریم باید در اولویت باشد، گفت: «نباید دچار ذوق زدگی اقتصادی در فضای پساتحریم شویم؛چرا که ریشه و مشکل بیماری اقتصاد کشور مدیریتی است و ما به هیچ وجه مشکلی از جنس کمبود منابع نداریم.»
محسن صرامی فروشانی با اشاره به برنامه ششم و تاثیر آن در شرایط اقتصادی 5 سال آینده گفت: «بررسی بودجه کار بسیار سنگینی است که نیازمند تمرکز است و به همین علت باید تمام جوانب آن را بررسی کرد. همچنین عزم جدی برای درمان بیماری اقتصاد در کشور وجود ندارد؛ در برنامه ششم و فضای پساتحریم باید از اقتصاد بدون برنامه که نتیجه اقتصاد مرده است فاصله گرفت و اگر این جدایی انجام نشود، ناامیدی به اقتصاد پس از برجام اتفاق می‌افتد.»
به گفته صرامی فروشانی، ما در شعارها و مقدمات برنامه 5 ساله و بودجه، عنوان اقتصاد مقاومتی را زیاد می‌بینیم؛ اما خود اقتصاد مقاومتی در برنامه کمرنگ است. نماینده مردم خمینی شهر درمجلس با بیان اینکه در فضای پسا تحریم ذوق‌زدگی ممنوع است، تاکید کرد: «باید جایگاه اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید و جلوگیری از عدم مهاجرت روستاییان به شهر و ایجاد اشتغال در برنامه اقتصادی روشن و واضح شود.» عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه میزان هزینه برای رفت و آمدهای تجاری در فضای پساتحریم باید برآورد شود، یادآور شد: «در سرمایه گذاری خارجی و داخلی نباید به تولید داخلی خدشه وارد کنیم و این در حالی است که باید تبادلات اقتصادی درفضای پسابرجام برپایه مولفه‌هایی همچون حمایت از تولید داخلی، سرمایه‌گذاری کارشناسی شده و ایجاد فرصت اشتغال پایه‌گذاری شود.» در همین حال معاون سابق ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز نسبت به افزایش قاچاق در پساتحریم هشدار داد. مهدی ابویی با هشدار نسبت به خطر گسترش قاچاق کالا پس از توافق هسته‌ای گفت: « عوامل قاچاق کالا بسیار حرفه‌ای‌تر و مجهزتر شده و از توانمندی خاصی برای نفوذ در بدنه دستگاه‌های اقتصادی و یا متولی مبارزه با قاچاق کالا برخوردار شدند؛ لذا همانگونه که در پسابرجام شرایط بسیار مناسب و خوبی برای فعالیت اقتصادی و واردات و صادرات و جذب سرمایه‌گذاری و گسترش تولید فراهم شده، عوامل قاچاق کالا و ارز هم با استفاده از توانمندی خود تلاش جدید و مضاعفی را برای بهره‌وری از فضای فراهم شده برای گسترش قاچاق کالا و دستیابی به درآمدهای بادآورده آغاز خواهند کرد.»
مطالب زیر را حتما بخوانید:
نظرات کاربران