چشم انداز بازار نفت در سال 2016
تجارت نیوز: برای بررسی بهای نفت در روز ها و ماه ها و حتی سال های آتی بهتر است در ابتدا دلیل افت های اخیر طلای سیاه ارزیابی شود تا عوامل موثر بر قیمت و نیز امکان تغییر یا تشدید این مولفه ها با سهولت بیشتری بررسی گردد.
نفت تاریخچه ای مملو از فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است و می توان گفت در زمان حاضر با عمیق ترین افت این ماده حیاتی از دهه 1990 تا کنون روبرو هستیم. افت قیمت نفت از ژوئن سال 2014 تا کنون به بیش از 70 درصد رسیده است. سال گذشته بهای نفت چندین بار با بازیابی هایی روبرو شد اما در ادامه روند رو به بالای خود ناکام ماند تا اینک شاهد پایین ترین قیمت نفت از سال 2004 تا کنون باشیم. بسیاری از فعالان بازار بر این عقیده اند که تا زمان بازگشت به اعداد 90 تا 100 دلار که نرم بهای یک بشکه نفت در دهه گذشته بوده است چندین سال فاصله داریم.
در هفته جاری بهای نفت خام برنت که به عنوان مبنای ارزیابی بهای نفت شناخته می شود تا رقم 31 دلار در هر بشکه رسید. اما چرا بهای نفت با این سرعت افت داشت و چرا در زمان حاضر شاهد این افت ها بودیم؟
بی تردید این سوال پیچیده ای است اما با زبان ساده، مسئله اصلی به میزان عرضه و تقاضای نفت باز می گردد. در چندین سال گذشته میزان تولیدات داخلی آمریکا نزدیک به دو برابر افزایش داشته است و همین مسئله از نیاز واردات نفت این کشور تا حد زیادی کاسته است. عربستان، نیجریه و الچزایر که نفت آن ها به آمریکا وارد می شده است در رقابت با دیگر تولید کنندگاه آسیایی برای یافتن بازارهای جایگزین مجبور به کاهش قیمت شده اند. نفت تولیدی در عراق و کانادا هر سال افزایش داشته است و روسیه نیز با تمام مشکلات اقتصادی که با آن دست به گریبان است برای ادامه و افزایش تولید نفت برنامه ریزی می کند.
باید اذعان کرد که نشانه هایی از روند افت تولید نیز به چشم می خورد چرا که با توجه به افت بهای نفت، سرمایه گذاری در بخش اکتشاف رو به افول گذاشته است. بسیاری از موسسات اکتشافی در پی آغاز روند به شدت نزولی بهای نفت از عملیات اکتشاف و استخراج این ماده گرانبها دست برداشته اند. موسسه مطالعاتی RBC Capitalپیشبینی می کند پروژه هایی با ظرفیت تولید نیم میلیون بشکه در روز از سوی اعضای اوپک در سال گذشته یا متوقف یا به تعویق انداخته شوند و یا به پس از بهبود بازار موکول گردند، پروژه هایی که مجموع ارزش آن ها به بیش از 380 میلیارد دلار بالغ می گردد. عدم اجرای این پروژه ها ظرفیت تولید روزانه نفت را به روزانه 2.9 میلیون بشکه کمتر از چیزی که می تواند باشد رسانده است.
با این همه افت تولید نفت به میزانی که انتظار می رود سریع نبوده است، به خصوص که استخراج نفت از آب های عمیق خلیج مکزیک و کانادا پتانسیل های بالفعل تازه ای به سبد تولید نفت افزوده اند.
اما در بخش تقاضا شاهد آن هستیم که اقتصاد های اروپایی و کشورهای در حال توسعه با ضعف های عدیده ای روبرو هستند و از طرفی نیز وسائل نقلیه به شدت کم مصرف تر شده اند تا تقاضا برای سوخت با وقفه هایی روبرو باشد.
نقش اوپک در کنترل بازار چه خواهد بود؟
به عقیده بسیاری یکی از مهمترین فاکتور های افت سریع بهای نفت تداوم عدم همگرایی در بین کشور های صادرکننده نفت عضو اوپک است. ایران ،ونزوئلا، اکوادور و الجزایر خواهان کاهش تولید نفت از سوی اعضای اوپک هستند در حالی که عربستان سعودی، امارات و دیگر متحدین حاشیه خلیج فارس از اجرای این خواسته سر باز می زنند. در همین حال عراق هر روز بر میزان تولیدات خود می افزاید و انتظار می رود ایران نیز با رفع تحریم ها باز هم به صدر تولید کنندگان عمده نفت بازگردد.
با اینکه امارات متحده عربی در روز 11 فوریه امیدواری هایی برای اجماع در بین سران اوپک برای کاهش تولید به وجود آورد و باعث رقم خوردن بهترین روز نفت خام در چنیدن سال گذشته شد اما بسیاری از تحلیلگران شکل گرفتن این توافق را دور از ذهن تلقی می کنند و روند بلند مدت بهای نفت را کماکان نزولی پیشبینی می کنند. وزیر انرژی امارات از عزم سران کشور های عضو اوپک برای مذاکره با صادرکنندگان عمده نفت غیر عضو اوپک جهت کاهش تولید سخن به میان آورده است گرچه بسیاری نسبت به نتیجه دادن این چشم انداز تردید جدی دارند.
مقامات عربستانی اعلام کرده اند اگر به کاهش نفت دست بزنند و به بالا رفتن بهای نفت کمک کنند بدون تردید سهم خود را از بازار از دست خواهند داد و از این رو رقبای این کشور منتفع خواهند شد. آن ها گفته اند حتی برای دیدن افت های بیشتر بهای نفت آمادگی دارند اما بسیاری بر این عقیده اند که عربستان به دنبال این است تا رقبای منطقه ای و حتی جهانی خود را از میدان بدر کند. با این همه باید گفت اگر بهای نفت برای یک سال و یا بیشتر در رقم فعلی باقی باشد پادشاهی تازه عربستان و شخص ملک سلمان کار دشواری برای قانع کردن متحدین خود خواهند داشت تا تولید نفت آن ها در محدوده کنونی باقی بماند. صندوق بین المللی پول تخمین زده است که در سال جاری میزان درآمد عربستان و متحدین حاشیه خلیج فارسش تا 300 میلیارد دلار کاهش یابد.
آیا ظرفیت افت های بیشتر برای نفت وجود دارد ؟
در حال حاضر زمزمه هایی از تئوری توطئه در بین برخی از تحلیلگران دهان به دهان می چرخد. شماری از مجریان بخش تولید نفت بر سر این مسئله اتفاق نظر دارند که عربستان سعودی و آمریکا در پی تحت فشار گذاشتن ایران و روسیه هستند، که این امر به دو تولید کننده عمده نفتی انگیزه لازم را برای تداوم اعمال فشار برای کاهش بیشتر بهای نفت را می دهد. یاد آوری این مسئله قابل تعمق است که در دهه 1980 کاهش بهای نفت به فروپاشی جماهیر شوروی کمک شایانی کرده بود.
البته باید گفت شواهد برای اثبات این تئوری چندان هم قابل توجه نیست و تاریخ نشان داده است که عربستان و آمریکا چندان هم بدور از تنش با یکدیگر همکاری نمی کنند. از سوی دیگر اوباما به عنوان رییس دولت در موقعیت سختی در مواجهه با صد ها شرکت فعال در زمینه اکتشاف و استخراج نفتی قرار دارد و باید پاسخگوی خیل سهامداران این شرکت ها باشد.
چه زمانی بهای نفت بازخواهد گشت؟
باید گفت بازگشت بهای نفت حداقل به این زودی ها امکان پذیر نخواهد بود. کاهش تولید در آمریکا و دیگر کشور ها با سرعت لازم تحقق نخواهد پذیرفت البته شاید این روند در ادامه سال باتغییراتی روبرو گردد. با این همه نشانه هایی وجود دارد که عرضه و تقاضا و قیمت نفت تا انتهای سال 2016 به تدریج با اصلاحات به توازن نزدیک گردد. تقاضا برای سوخت در برخی از کشور ها بازیابی شده است که این می تواند به بازیابی بهای نفت در یک یا دو سال آتی کمک کند. شایان ذکر است که در حال حاضر پتانسیل تولید اضافی اندکی در کشور های تولید کننده وجود دارد تا نگرانی به وجود آمدن بحران تازه برای مازاد عرضه نفت تا حدودی فروکش کند.
گزارش چشم انداز کوتاه مدت انرژی _وزارت انرژی آمریکا:
بهای نفت خام برنت در ماه ژانویه افت 7 دلاری را نشان داد تا به رقم میانگین 31 دلار در هر بشکه برسد که پایین ترین میانگین ماهانه از دسامبر 2003 تا کنون به شمار می رود. رشد مداوم ذخائر نفتی در کشور های مختلف و عدم اطمینان از بازار تقاضای جهانی در طول ماه زانویه فشار نزولی بر بهای نفت را ادامه داد. پس از رشد 1.8 میلیون بشکه در روز ذخائر نفت خام در سال 2015 به نظر می رسد در سه ماهه نخست سال 2016 نیز شاهد رشد 1.4 میلیون بشکه در روز باشیم.
در طول ماه ژانویه تغییرات بهای نفت خام با تغییرات شاخص اوراق بهادار همگرایی بالایی را نشان داد. افزایش هم روندی و نیز نوسانات بالای قیمتی در این دو بخش می تواند بازتاب عدم اطمینان از رشد اقتصادی در سطح جهانی باشد. تغییر در تقاضای کلی برای سرمایه های ریسکی از جمله بخش کالا و اوراق بهادار نقش مهمتری در تعیین قیمت بازارهای مختلف به نسبت ماه های قبل داشته است.
با توجه به انتظار ادامه افزایش ذخائر نفتی در سال 2016 پیشبینی رشد بهای نفت محدود خواهد بود. پیشبینی بهای نفت خام برنت به میانگین 38 دلار در سال 2016 افت کرده است.
پیشبینی می شود با افزایش فشارهای صعودی در ادامه سال جاری میانگین بهای نفت خام برنت در سال 2017 به بشکه ای 50 دلار برسد. در این نقطه خواهد بود که پیشبینی های ما کاهش اندک ذخائر نفتی را مد نظر دارد و اگر این کاهش ذخائر سرعت بیشتری بگیرد می توانیم در سه ماهه چهارم سال 2017 شاهد نفت بشکه ای 56 دلار نیز باشیم.
برچسب‌ها:ارزیابی قیمت, بازار, بازار نفت, بهای نفت خام, بهای نفت خام برنت, چشم انداز, چشم انداز بازار نفت, نفت, نفت خام, نفت خام برنت, های نفت
مطالب زیر را حتما بخوانید:
نظرات کاربران