شرط ضمن عقد تکنولوژی در توسعه خام‌فروشی
توسعه تجارت خارجی و تعامل با کشورهای غیرمتخاصم حتماً باید به عنوان یکی از اصول اولیه مهم و ضروری در دوران پسابرجام و برای پیشرفت اقتصادی مد نظر قرار بگیرد.
روزنامه جوان: از این رو سفرهایی مانند سفر طیب‌نیا، وزیر اقتصادی کشورمان به چین در دستور کار قرار دارد. با این حال نباید از یاد برد که اساس تعامل اقتصادی در دنیای امروز رقابت است و از این رو ما نباید در اقتصاد جهانی نقش خود را صرفاً به یک تأمین‌کننده مواد خام محدود کنیم که هرگاه اقتصاد‌های بزرگ جهان تصمیم گرفتند ما را در شرایط سختی مانند تحریم قرار دهند.از سوی دیگر واقعیت این است که ما به لحاظ تولید و ورود تکنولوژی طی سال‌های اخیر بسیار کند عمل کرده‌ایم که مهم‌ترین دلیل آن می‌تواند ناشی از دشمنی‌ها و سیاست‌گذاری‌های غلط در کشور باشد و بنابراین باید از این دلایل درس گرفت.
هر چند که در زمان حاضر محصولات صادراتی غیرنفتی ما عمدتاً به مواد خام، معدنی یا کالاهای کشاورزی محدود می‌شود که دارای عمق نفوذ کمی در محدوده جغرافیایی ما هستند. بنابراین فعالان اقتصاد جهانی به استناد این دو ضعف حتماً برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری‌های خود را استوار خواهند کرد و در رفت و آمدهای هیئت‌های تجاری- سیاسی می‌بینیم که برای آنها جذابیت سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی و فروش محصولات نهایی بیشتر است و این ما هستیم که باید در تلاشی بی‌وقفه و برای برطرف کردن این دو ضعف بیش از پیش برنامه‌ریزی کنیم. طیب‌نیا وزیر اقتصاد کشورمان در سفر اخیر خود و در گفت‌وگو با گلوبال تایمز این ضعف‌ها را به خوبی عیان کرده و گفته است: «چین به عنوان بزرگترین سرمایه‌گذار خارجی در جهان، به بزرگترین اقتصاد جهان تبدیل خواهد شد و ایران می‌تواند مواد خام مورد نیاز چین را به منظور حمایت از فعالیت صنعتی این کشور تأمین کند.»
این رسانه همچنین نوشته است: «وزیر اقتصاد ایران با اشاره به موقعیت جغرافیایی ویژه و منحصر به فرد کشورش اعلام کرد که ایران از پتانسیل بازار بیش از 400 میلیون نفری در منطقه و فضای رقابتی بازار کار داخلی برخوردار است.» اگر چه برای تعامل و ورود به اقتصاد جهانی این دست کارها شاید مقدمه‌ای واجب و ضروری باشد اما به طور حتم ادامه این روند نمی‌تواند اقتصاد ما را به یک اقتصاد پویا و مبتنی بر نیروی انسانی مولد بدل کند. اگر بنا باشد استراتژی بلند مدت ما توسعه خام‌فروشی باشد بدون شک ما همچنان شاهد توسعه خدمات خرده فروشی و یک بازار مصرف خواهیم بود که فارغ از ناکامی در مسائل امنیتی و سیاست‌هایی که در حوزه بین‌الملل دنبال می‌کنیم، احساس خوشبختی و بدبختی ما هم به اخم و تشر قدرت‌های بزرگ اقتصادی و از آن بدتر به قیمت‌های محصولات خام فروشی بستگی خواهد داشت.
کشور ما در اتخاذ این استراتژی خام‌فروشی تجارب زیادی از زمان کشف نفت تا همین دوران تحریم ظالمانه دارد و این تجارب تلخ را نیز به سادگی به دست نیاورده است. بنابراین ضمن هوشمندی در نحوه سرمایه‌گذاری‌ها برای صنایع بالادستی به خصوص و مؤکداً در حوزه نفت و گاز باید در یک استراتژی میان مدت و بلند مدت از خام‌فروشی و واگذاری نامناسب بازار منطقه‌ای فاصله بگیریم و این استراتژی هم باید براساس شرط انتقال تکنولوژی به عنوان شرطی برای توسعه تجارت در مذاکرات مدنظر قرار گیرد. بدیهی است در اقتصاد جهانی رقابت‌ها بیش از داخل است و می‌توان از این رقابت حتی در تأمین مواد خام شرط ضمن عقد انتقال تکنولوژی را نیز گنجاند اگر مسئولان از هول حلیم در دیگ نیفتند و منافع بلند مدت و آینده کشور را بر منافع کوتاه مدت و شخصی ترجیح بدهند.
مطالب زیر را حتما بخوانید:
نظرات کاربران