قرارداد آتی سکه طلا چیست ؟ بررسی ویژگی ها و مزایای قراردادهای آتی سکه
قرارداد آتی سکه نوعی توافق درباره خرید و فروش سکه در زمان معین در آینده و با قیمت مشخص است. در بازار آتی الزامی برای مبادله فیزیکی کالا وجود ندارد.
قرارداد آتی سکه چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ مزایای قراردادهای آتی چیست؟
قرارداد آتی سکه طلا چیست؟
قرارداد آتی ، توافق نامهای مبنی بر خرید و فروش یک دارایی در زمان معین در آینده و باقیمت مشخص است. به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد براساس توافق نامهای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت میگیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره میشود.
در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمیشود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است.
مزایای قرارداد آتی سکه طلا
مزایای قراردادهای آتی سکه را می توان موارد ذیل بیان کرد:
- سرمایهگذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن داراییهایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری مینمایند.
- امکان فروش استقراضی دارایی: در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایهگذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد بلکه با عمل پیش فروش میتواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آنرا از بازار فیزیکی تهیه نماید.
- اهرم مالی: سرمایه گذار با یک سپرده اولیه میتواند معادل ارزش دارایی را کنترل کند.
مفهوم وجه تضمین اولیه در قرارداد آتی سکه طلا
به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان “وجه تضمین اولیه” نزد کارگزار سپرده میکنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل میشود. مبلغ وجه تضمین اولیه متغیر و از طریق بورس کالا تعیین و اعلام میگردد.
بنابراین با کاهش قیمتها، از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده میشود و بالعکس. عملیات بروزرسانی حسابها در پایان هر روز معاملاتی توسط اتاق پایاپای انجام میگیرد. همواره باید در حساب سپرده سرمایه گذار مبلغی تحت عنوان “حداقل وجه تضمین” که معمولاً ٧٠ درصد وجه تضمین اولیه است، موجود باشد.
چنانچه سپرده سرمایهگذار از حداقل وجه تضمین کمتر شود اصطلاحاً call margin شده و ایشان ملزم به واریز وجه تا سطح وجه تضمین اولیه و یا بستن موقعیت خواهد بود. مبلغ واریزی “سپرده جبرانی” نامیده میشود. در صورتیکه سپرده جبرانی واریز نگردد، کارگزاری اقدام به بستن موقعیت سرمایهگذار و جبران ضرر و زیان خود نموده و مابقی وجوه را به حساب وی واریز مینماید. در صورتیکه امکان بستن موقعیت در ساعات عادی معاملات نباشد، معاملات وارد بازار جبرانی میگردد.
بازار جبرانی
این بازار پس از پایان جلسه معاملات همان روز گشایش مییابد و شامل ۶ دوره ١٠ دقیقه ای حراج تک قیمتی است. دامنه نوسان در این بازار از ۶% در ١٠ دقیقه اول شروع شده و در هر دوره بر میزان دامنه نوسان افزوده میشود و نهایتاً به دوره ششم با دامنه نوسان ٣٢% ختم میگردد.
تسویه نهایی
سرمایهگذار باید سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی، آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزار اعلام نماید و بدین ترتیب وارد دوره سه روزه میگردد که میتواند موقعیتهای خود را ببندد و یا جهت تسویه نهایی اقدام نماید. در تسویه نهایی فروشنده سکه ها باید اقدام به تحویل آنها و خریدار باید اقدام به واریز وجه سکهها براساس شرایط قراردادهای در اختیار خود نمایند. در صورتیکه در پایان آخرین روز معاملاتی سرمایهگذار دارای موقعیت باز باشد و از انجام تسویه نهایی خودداری نماید میبایست جریمهای معادل ١% ارزش قرارداد بر اساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی را پرداخت نماید.
نقش اتاق پایاپای در معاملات قرارداد آتی
تسویه معاملات در اتاق پایاپای انجام و تضمین میشود. اتاق پایاپای خود را در برابر طرفین معامله مسئول میداند و در برابر خریدار نقش فروشنده و بالعکس در مقابل فروشنده به عنوان خریدار عمل می نماید و بدین معنی است که مسئولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمیگردد.
در جدول زیر برخی از مشخصات قرارداد آتی سکه ذکر شده است.
دارایی پایه | سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی (ره) |
اندازه قرارداد آتی | ١٠ سکه |
دوره معاملات | از تاریخ مندرج در اطلاعیه معاملاتی قرارداد تا ۵ روز قبل از پایان ماه قرارداد |
تاریخ تحویل | از اولین روز کاری پس از آخرین روز معاملات تا پایان ماه قرارداد |
وجه تضمین اولیه | این مبلغ در طول زمان ثابت نبوده و توسط بورس کالا قابل تغییر میباشد. |
حداقل وجه تضمین | ٧٠% وجه تضمین اولیه |
حداکثر حجم هر سفارش | حداکثر تا ١٠ قرارداد |
سقف مجاز موقعیتهای معاملاتی باز | اشخاص حقیقی: ٢۵٠ قرارداد (٢,۵٠٠سکه) در هر سررسید محدود به ٧۵٠ قرارداد در مجموع سررسیدها اشخاص حقوقی: همانند افراد حقیقی و قابل افزایش تا ١٠٪ سرمایه ثبتی شرکت و محدود به ٢٠٪ موقعیت های تعهدی باز در سررسید مورد نظر |
جریمهها | الف). جریمه عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل از طرف دارندگان موقعیت تعهدی باز خرید و فروش به میزان یک درصد ارزش کل قرارداد براساس قیمت تسویه همان روز معاملاتی قرار داد آتی می باشد. ب). جریمه عدم ارائه رسید انبار از طرف مشتریان فروشنده یک درصد ارزش قرارداد براساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی است که به نفع خریدار کسر می گردد. همچنین در صورتی که قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی بیشتر باشد تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری خریدار از فروشنده کسر می گردد. ج). جریمه عدم واریز وجه قرارداد براساس قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی از طرف مشتریان خریدار یک درصد ارزش قرارداد می باشد. که به نفع فروشنده از حساب مشتری خریدار کسر می گردد و چنانچه قیمت بازار نقدی دارایی پایه از قیمت تسویه آخرین روز معاملاتی کمتر باشد تفاوت این دو نرخ به نفع مشتری فروشنده از خریدار اخذ می گردد. د). در تمامی موارد فوق کارمزد تسویه و تحویل هر دو سر معامله به نفع بورس از مشتری نکول کننده دریافت خواهد شد. |
فرایند افتتاح حساب و انجام معاملات
سرمایه گذار به منظور اخذ کد معاملاتی قراردادهای آتی با به همراه داشتن اصل کارت ملی و شناسنامه به کارگزاری مراجعه نموده و نامه معرفی به بانک، جهت افتتاح حساب در اختیار بورس کالا را دریافت مینماید. پس از افتتاح حساب سرمایهگذار فرمهای مربوطه شامل فرم درخواست کد معاملاتی، فرم مشخصات، اقرارنامه و بیانیه ریسک و تعهدنامه را تکمیل و امضاء مینماید.
منبع:کارگزاری آیان
نظرات کاربران