نظارت بر فرآیندهای رسیدگی به پرونده‌های قضایی با سامانه «سنا»

سامانه نظارت الکترونیک، سنا، جهت نظارت بر فرآیندهای رسیدگی پرونده قضایی برای استفاده واحدهای نظارتی ازجمله دادسرا و دادگاه عالی انتظامی قضات و دادستانی کل کشور و دیوان عالی می‌باشد.

روابط عمومی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه،گفت: مجموعه گزارشهایی که بر روی اطلاعات سامانه مدیریت پروندهای قضایی(سمپ) وجود دارد، جمع‌آوری شده است و تحت سامانه جامع آماری (سجا)  ارائه شده است که با توجه به نیاز کاربران انواع گزارشها( گزارش پرونده‌ها، گزارش عملکرد و غیره ( را در اختیار قرار می‌دهد. در این میان نیاز ضرورت انجام یک سری کارهای نظارتی محسوس بود.

در طراحی این سامانه سه بخش جستجوی پرونده‌ها، گزارش‌های نظارت و گزارشهای بازرسی در نظر گرفته شده است و نسخه آزمایشی دو بخش جستجوی پرونده‌ها و گزارشات نظارتی راه‌اندازی شده است، اما بخش گزارشات بازرسی راه‌اندازی نشده است.

در این مرحله قالب گزارشهای موردنیاز و متناسب طراحی شده و جهت دریافت نظر کارشناسی مسئولین مربوطه، تحویل داده شده است و گزارشات نهایی با تأیید نظر ایشان تهیه می‌گردد. هدف سامانه نظارت الکترونیک نظارت مستمر و آنی بر واحدهای قضایی است.

سامانه نظارت الکترونیک(سنا) با توجه به نیاز واحدهای نظارتی ازجمله دادسرای انتظامی، دادسرای کل کشور، دیوان عالی کشور جهت نظارت و ارزیابی تهیه شده است.

دلایل نیاز به سامانه نظارت الکترونیک

این سامانه از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول جستجوی پرونده‌ها، بخش دوم گزارش‌های نظارت و بخش سوم مربوط به گزارش‌های بازرسی است. یکی از دلایل ایجاد بخش جستجوی پرونده‌ها در این سیستم، درخواست‌های رسیده از نهادهای مختلف جهت دسترسی به سامانه سمپ بود ولی با توجه به حساسیت موجود بر روی سمپ تصمیم گرفته شد سامانه‌ای با دسترسی‌های محدود راه‌اندازی شود.

 مزایای راه اندازی سامانه نظارت الکترونیک

عدم وجود سامانه‌های الکترونیکی نظارت، دستگاه‌های مربوطه را ملزم به نظارت محلی می‌کند. جهت بازرسی یک واحد، مأمورین باید در مکان واحد قضائی حاضر شوند و عملکرد آن را ارزیابی کنند، گزارش‌های لازم را تهیه کنند و دستورات موردنیاز را صادر کنند؛ اما وجود این سامانه‌های الکترونیکی انجام غیرحضوری نظارت‌ها را میسر می‌کند.

از ویژگی‌های مهم آن این است که بازرسی‌ها و نظارت‌ها سریع و آنی می‌شود و این نظارت‌ها به‌صورت مداوم و بدون توقف ادامه دارد. درحالی‌که بدون وجود سامانه‌های الکترونیکی، بازرسی‌ها در یک زمان‌بندی و در یک بازه مشخص سالانه و یا شش‌ماهه و یا حتی در حالت ایدهآل، چند ماه یک‌بار انجام می‌شود.

از مزایای دیگر الکترونیکی کردن نظارت، کامل و جامع بودن آن است و دیگر اینکه هنگام مراجعه جهت بازدید حضوری، با توجه به اینکه در فرصت مناسب به بررسی پرونده‌ها و نقاط قوت و ضعف و عملکرد واحد مربوطه پرداخته‌اند، در فرصت محدود زمان بازدید امکان بازرسی جامع و هدفمند وجود خواهد داشت.

در اختیار داشتن اطلاعات کافی به بازرسان کمک می‌کند موضوعات مختلف را به‌صورت مشخص و خیلی دقیق هدف‌گذاری کنند و زمانی که جهت بازرسی به یک شعبه مراجعه می‌کنند با توجه به ایرادات آن شعبه مثلاً تأخیر در تصمیم‌گیری یا نرخ تعداد بازداشتی‌ها یا شدت احکام صادره به بررسی و تحلیل بپردازند. در وضعیت سنتی فعلی، اگر بازرسی هدفمندی از یک شعبه صورت بگیرد، بر اساس گزارشات اعلامی است.

 امکانات سامانه نظارت الکترونیک

در این سامانه امکان سنجش و ارزیابی وضعیت تمامی پرونده‌ها وجود دارد، در بازه‌های زمانی می‌توان از عملکرد واحدها با در نظر گرفتن مواردی نظیر میزان تأخیرات در رسیدگی، تعداد پرونده‌های تجدیدنظر شده، آرای نقض شده شعبه گزارش تهیه کرد.