چند سالی است که سیستم فروش مستقیم و بازاریابی شبکه ای در کشور ما ذیل  آئین نامه موضوع ماده ۱۲ و ۲ و تبصره ماده ۸۷ قانون نظام صنفی، راه اندازی شده است و تعداد زیادی از هموطنان در این سیستم به صورت رسمی  و قانونی به فعالیت می پردازند. اما ممکن است با حقوق خود به طور کامل آشنا نباشند. لذا لازم دانستیم در رابطه با تخلفات این حوزه اطلاع رسانی انجام دهیم. قبل از هر توضیحی لازم است به تعریف اصطلاحات در این زمینه بپردازیم:

بازاریابی شبکه ای: یک روش فروش محصول است که شرکت بازاریابی شبکه ای از طریق وب سایت خود افرادی را به عنوان بازاریاب به دور از مکان ثابت کسب برای فروش مستقیم محصولات خود به مصرف کننده سازماندهی میکند، به نحوی که هر بازاریاب میتواند با معرفی بازاریاب دیگر به عنوان زیر مجموعه خود با ایجاد گروه فروش چندسطحی موجب گسترش و افزایش فروش گردد.

شرکت بازاریابی شبکه ای: شخص حقوقی است که محصولات تولید خود یا شرکت مادر (دارنده بیش از ۵۰ درصد سهام و سرمایه)را به روش بازاریابی شبکه ای به فروش می رساند.

بازاریاب: شخصی است که خارج از شرکت بازاریابی شبکه ای در قالب قرارداد فیما بین از طریق فروش مستقیم محصولات به مصرف کننده و یا با حمایت و آموزش بازاریابان زیر مجموعه بابت گسترش و افزایش فروش شرکت، مبالغ مشخصی را در قالب طرح سوددهی دریافت کند.

طرح سوددهی: برنامه شرکت برای محاسبه و پرداخت درصدی از فروش محصولات در قبال فروش شخصی و جذب، آموزش، مدیریت و راهبری گروه فروش به عنوان سود و حق کمیسیون و یا پاداش بازاریاب است.

موارد تخلفات در بازاریابی شبکه ای که در آیین نامه اجرایی چگونگی صدور مجوز و نحوه نظارت بر فعالیت افراد صنفی در فضای مجازی و بازاریابی شبکه ای آمده است، به شرح زیر است:

ماده۱۰ – شرکت بازاریابی شبکه ای موظف است نسبت به رعایت ضوابط زیر اقدام نماید:

• فروش محصولات مصرفی مطابق فهرست ارائه شده و با رعایت ضوابط و قیمت فروش متعارف بازار.

تبصره- شرکت موظف است قیمت و مجوزهای لازم برای محصولات خود از جمله پروانه بهداشتی و استاندارد را طبق مقررات اخذ نماید و در هر حال قیمت محصول نباید از قیمت متعارف بازار بالاتر باشد.

• انعقاد قرارداد با بازاریابان از طریق وب سایت شرکت و همچنین صدور و ارائه کارت شناسایی عکس دار ممهور به مهر شرکت مشتمل بر نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، کد واحد بازاریابی شبکه ای، شناسه بازاریاب و نام شرکت.

. تبصره- اتصال وب سایت شرکت بازاریابی شبکه ای به سامانه وزارت صنعت، معدن و تجارت به نشانی Unicode.mimt.gov.ir برای نظارت بر پایگاه داده شرکت الزامی است.

• عدم جذب بازاریاب از بین افراد کمتر از هجده سال سن.

• ممنوعیت بکارگیری بازاریابان از بین کارکنان شرکت بازاریابی شبکه ای و دستگاه ها و نهادهای دارای مسئولیت نظارت بر شرکت های بازاریابی شبکه ای

• برگزاری کلیه جلسات بازاریابان در دفتر و یا شعب شرکت.

• برگزاری رایگان دوره آموزشی مشتمل بر آموزش فرآیند و مفاهیم بازاریابی شبکه ای و منشور اخلاقی شرکت با مشارکت بازاریابان سطوح بالاتر، برای سایر بازاریابان و ارائه محتوای دوره های آموزشی به دبیرخانه کمیته نظارت برای تطبیق با مقررات.

• پرهیز از هرگونه اغواگری و تبلیغ خلاف واقع برای جذب بازاریاب و یا درباره محصولات شرکت.

• فروش مستقیم محصولات به بازاریاب و منع فروش از طریق بازاریاب به بازاریاب دیگر.

• عدم تشویق بازاریابان به خرید محصولات بیش از توان فروش و یا مصرف شخصی.

• انجام تمامی پرداختها در قالب حق کمیسیون و پاداش به بازاریابان مطابق با طرح سوددهی.

• میزان فروش ماهیانه محصولات به بازاریابان برای واجد شرایط شدن دریافت حق کمیسیون و پاداش، باید در صورت انبار شدن کالا نزد بازاریاب قابل تعدیل باشد.

• پرداخت حق کمیسیون بازاریابان صرفاً براساس فروش محصولات و درازای مشارکت جمعی سطوح بالاتر در جذب و آموزش بازاریابان جدید، نه عضوگیری.

• انجام تمامی تراکنش های مالی (از قبیل خرید، فروش و پرداخت حق کمیسیون و پاداش) از طریق سیستم بانکی کشور به نام شرکت

• ارائه کلیه اطلاعات مربوط به عملیات بازاریاب نظیر میزان فروش شخصی و میزان فروش گروهی به صورت ماهیانه به وی

تبصره- شرکت موظف است کلیه اطلاعات مربوط به عملیات بازاریابها و سوابق پرداختها را برابر مقررات مستندسازی کند.

• ایجاد درگاهی برای رسیدگی به شکایات و نارضایتی ها با قابلیت ثبت در پایگاه داده های شرکت و ارائه کدرهگیری و پاسخگویی به شکایات (حداکثر به مدت ده روز) .

• باز پس گرفتن محصولات فروخته شده که قابل فروش مجدد است مطابق شرایط قرارداد فیما بین شرکت و بازاریاب.

منبع: ایران هشدار