انواع قراردادهای پیمانکاری

اقسام قراردادهای عمومی یا اداری

قراردادهایی که در دستگاه ها رایج و متداول اند عبارتند از:

مقاطعه کاری یا پیمانکاری دولتی: قراردادی است که به موجب آن اداره یا مؤسسه ی دولتی، انجام عمل یا فروش کالایی را با شرایط معینی در قبال مزد یا بها و در مدت معینی به شخص یا اشخاص معینی به نام مقاطعه کار واگذار می کند. موضوع مقاطعه ممکن است ایجاد ساختمان یا حمل و نقل یا راه سازی یا تهیه و تدارک کالا یا انجام عملی دیگر باشد. (ماده ی ۱۱ مالیات بر درآمد ۱۳۳۹)

امتیاز: قراردادی است که به موجب آن دولت یا مؤسسات وابسته به آن طبق شرایط معین، اداره ی یک امر عام المنفعه یا بهره برداری از یک ثروت ملی را به طور انحصاری به شخص یا اشخاص معینی واگذار می کند که در مدت معینی به سرمایه ی خود اداره یا بهره برداری کند و در ازای کار و زحمت خود، وجوهی را از مصرف کنندگان یا از دولت دریافت دارد یا سهمی از منافع خود را به دولت بپردازد. در مورد اول مانند دفتر خدمات پیشخوان دولت و در مورد دوم استخراج معادن سنگ و طلا را می توان مثال زد.

عاملیت: قراردادی است که به موجب آن شخص یا اشخاص، از طرف مؤسسه ی عمومی در مقابل گرفتن حق العمل کاری معین، برای اجرا و اداره ی عملیات معینی به کار گماشته می شوند. قراردادهای بررسی، مطالعه، تحقیق، تألیف، ترجمه و فیلم سازی. قراردادهای مشارکت (مدنی و حقوقی)، قرارداد سرویس و قرارداد خرید متقابل.

قرضه ی عمومی: قراردادی است که به موجب آن دولت با انتشار قرضه، وجوهی را به عنوان وام با سود معینی از شخص یا اشخاص معین دریافت می کند که در سررسید مدت معینی اصل و سود آن را به وام دهنده کارسازی کند.

پیمان استخدامی: قراردادی است که به موجب آن شخص معینی با اجرت معین و به مدت معین به استخدام دولت در می آید، مانند استخدام های پیمانی.

انواع قراردادهای پیمانکاری

قرار‌داد‌های پیمانکاری به دو نوع تقسیم می شوند:

قرارداد بر اساس فهرست بها و قرارداد انجام کار توسط کارفرما.

در زیر به شرح مختصری از هر کدام می پردازیم.

قرارداد بر اساس فهرست بها

در این نوع قرارداد، مبلغ تعیین شده در قرارداد جمع کل مبالغی است که به صورت منفرد تجزیه و تحلیل شده یا به صورت مقطوع در فهرست بها منظور گردیده است. در قرارداد بر اساس فهرست بها، ابتدا مشخصات و جزئیات کار با توجه به مشخصات فنی آن به وسیله ی مهندسین مشاور تهیه می شود، تقریبا مقادیر دقیق کار تعیین می گردد، سپس فهرست مقادیر و بهای واحد عملیات مربوط، با توجه به مشخصات فنی آن در بندهای دیگر قرارداد یا جداگانه تهیه شده و در پایان برآورد هزینه ی طرح با توجه به ضرایب مربوط از قبیل هزینه ی تجهیز و برچیدن کارگاه، هزینه ی سختی کار در ارتفاع، هزینه ی انجام کار در طبقات، هزینه ی بیمه ی کارگاه و کارگران مشخص و تخفیف یا اضافه پیشنهادی پیمانکار نیز از رقم فوق کسر یا به آن اضافه می شود. مبلغی که به این صورت مشخص می شود مبلغ کل قرارداد خواهد بود. قرارداد انجام کار توسط کارفرما (امانی) اصولا در کارهای ساختمانی در صورتی که کارفرما دارای افراد و پرسنل متخصص کافی و ماشین آلات مورد نیاز باشد، می تواند با استخدام کارگر، انجام کار را رأسا به عهده بگیرد، در اکثر کارهایی که دارای ابعاد گسترده ای نیستند اجرای کار با روش امانی امکانپذیر است، این شیوه بیشتر درکارهای بهسازی و نگهداری توسط ادارات محلی از قبیل اداره ی مسکن و شهرسازی و شهرداری ها به کار گرفته می شود.

قرارداد انجام کار توسط کارفرما (امانی)

اصولا در کارهای ساختمانی در صورتی که کارفرما دارای افراد و پرسنل متخصص کافی و ماشین آلات مورد نیاز باشد، می تواند با استخدام کارگر، انجام کار را رأسا به عهده بگیرد، در اکثر کارهایی که دارای ابعاد گسترده ای نیستند اجرای کار با روش امانی امکانپذیر است، این شیوه بیشتر درکارهای بهسازی و نگهداری توسط ادارات محلی از قبیل اداره ی مسکن و شهرسازی و شهرداری ها به کار گرفته می شود.

مجله ونوس- سمیه فلسفی