آنا: چندی پیش هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو، جزئیاتی از قرارداد ایران‌خودرو با پژو را اعلام کرد. این قرارداد، طبق گفته‌های وی، در صورت امضاء شدن قرارداد خوبی است و به نفع ایران خواهد بود.

ژان کریستوف کومارد، رئیس بخش آفریقا و خاورمیانه شرکت پژو-سیتروئن، حدود یک ماه پیش اعلام کرد: از آغاز مذاکرات ما با ایران‌خودرو گزینه‌های مختلفی روی میز گذاشته‌ایم و داریم. پیشنهاد ما به شریک ایرانی شبیه قراردادی است که با چین بسته‌ایم. این قرارداد شامل سرمایه‌گذاری مشترک (Joint Venture) به صورت مساوی و 50-50 و انتقال تکنولوژی یا دانش در زمینه صنعتی‌سازی است.

صحبت‌های منتشر شده کومارد در فیگارو به نظر می‌رسید برای دلجویی از طرف ایرانی ماجرا باشد. چرا که در آن دوره یکی از مدیران پژو-سیتروئن با لحنی تند ایران‌خودرو را تهدید به افشاگری کرده بود.

اکنون با کنار هم قراردادن اطلاعاتی که یکه‌زارع از قرارداد ایران‌خودرو با پژو-سیتروئن پرده برداشته و قرارداد پژو-سیتروئن با دانگ فنگ می‌توان به مقایسه ای تطبیقی دست زد و دید که آیا فرانسوی‌ها همان پیشنهادی را که به چینی‌ها داده‌اند به ایران هم پیشنهاد کرده‌اند یا خیر.

قرارداد فرانسوی – چینی

بر اساس اطلاعاتی که در وبسایت پژو-سیتروئن منتشر شده است، در سال 2014 پژو-سیتروئن قراردادی با شرکت دانگ فنگ چین بست که شامل سرمایه‌گذاری مشترک میان این دو شرکت می‌شد. این قرارداد به صورت مساوی بسته شده بود و سهم هر کدام از این دو شرکت برابر بود.

هر کدام از طرفین 800 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کردند که باعث شد شرکت فرانسوی -چینی «پژو سیتروئن-دانگ فنگ» با 1600 دلار سرمایه اولیه شروع به کار کند.

این دو شرکت از پیش با هم همکاری می‌کرده‌اند و این قرارداد یک قرارداد جدید میان دو شریک قدیمی بود. قرارداد این شرکت شامل طراحی برندی جدید و بومی برای عرضه در چین می‌شد. در این شراکت بخش تحقیق و توسعه‌ای برای بومی کردن و به روز شدن تکنولوژی فرانسوی در نظر گرفته شد.

تولید شرکت فرانسوی چینی در سال 2014 به 700 هزار دستگاه رسید. و هدف از این شراکت این است که تا سال 2020 تولید آن به 1.5 میلیون دستگاه در سال برسد.

قرارداد فرانسوی- ایرانی

هاشم یکه‌زارع در مورد جزئیات قرارداد چین با شرکت ایرانی گفت: بر اساس مذاکراتی که با رئیس گروه پژو- سیتروئن داشتیم، قرار است شرکتی ایجاد کنیم که 50 درصد سهامدار آن ما و 50 درصد دیگرش پژو سیتروئن باشد. مدیرت آن هم به گونه‌ای خواهد بود که دو سال مدیرعامل از طرف آنها و رئیس هیات‌مدیره از طرف ما انتخاب می‌شود و دو سال بعد هم بالعکس آن صورت می‌گیرد.

مدیرعامل شرکت ایران‌خودرو در گفت‌وگو با تجارت فردا اظهار کرد: مذاکرات ما با پژو به نفع کشور است و اگر اغراق نباشد، این قرارداد در صورت امضا بدجوری به نفع ایران خواهد بود.

به گفته وی، از زمان امضای قرارداد و مهیا شدن شرایط برجام تقریباً بین 15 تا 18 ماه دیگر محصولات حاصل از این قرارداد روانه بازار خودرو خواهد شد.

یکه‌زارع ادامه داد: قرار شده 500 میلیون یورو برای ایجاد این شرکت سرمایه‌گذاری شود تا در این دور از همکاری‌ها پنج خودرو پژو 301، 208، 2008، 508 و 5008 در ایران به تولید برسد.

مدیرعامل شرکت ایران‌خودرو گفت: ما بر اساس این دور از همکاری‌ها 30 درصد محصولاتی را که با شراکت پژو به تولید می‌رسانیم از طریق شبکه پژو به کل دنیا صادر خواهیم کرد.

وی بیان کرد: تفاهم دیگری هم که با پژو داشته‌ایم این بوده که در سه مقوله کیفیت، خدمات پس از فروش و مراکز تحقیق و توسعه تیمی از پژو در ایران مستقر شوند و در این مورد به کارکنان ما آموزش لازم را بدهند. در حقیقت در دور جدید همکاری ما با پژو انتقال تکنولوژی به معنی واقعی صورت می‌گیرد.

مقایسه تطبیقی

بر این اساس به نظر می‌رسد شباهت‌های این دو قراداد بیش از تفاوت‌های آن باشد.

به گفته یک استاد اقتصاد دانشگاه تهران، با توجه به اینکه ایران تراز بازرگانی متعادلی با شرکای تجاری خود ندارد و همیشه واردات از این کشورها به ایران صورت می‌گیرد بنابراین ما نیازمند افزایش حجم صادرات خود هستیم.

علی‌اکبر نیکواقبال در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی آنا می‌گوید: قراردادی برای ایران خوب است که در آن صادرات ایران به دیگر کشورها هم در نظر گرفته شود. پس طبیعی است که ایران بیش از اینکه نیاز به بومی کردن یک برند داشته باشد، نیازمند صادرات همین محصولات تولید شده به کشورهای دیگر نیز است. امری که در این قراداد لحاظ شده است.

ایران‌خودرو در این قرارداد به جای اینکه روی برند بومی ایران‌خودرو پژو تاکید کند، به صادرات 30 درصدی تولیدات خود از این شراکت به بازارهای پژو پرداخته است. به گفته کارشناسان، این رویکرد منجر به ارزآوری و متعادل شدن تراز تجاری ایران خواهد شد.