قانون موافقت نامه چهارچوب تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه
قانون موافقتنامه چهارچوب تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه
منتشره در روزنامه رسمی شماره ۲۱۷۶۸-۱۸/۰۹/۱۳۹۸
شماره ۳۷۱/۷۲۸۹۷-۱۳۹۸/۹/۱۳
حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی
ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
عطف به نامه شماره ۵۴۹۳۱/۱۳۰۶۷۷ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۱۸ در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم (۱۲۳) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون موافقتنامه چهارچوب تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه که با عنوان لایحه به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده بود، با تصویب در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۸/۸/۱۹ و تأیید شورای محترم نگهبان، به پیوست ابلاغ می‌شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
شماره ۱۱۷۰۳۱-۱۳۹۸/۹/۱۳
وزارت صنعت، معدن و تجارت
در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیوست «قانون موافقتنامه چهارچوب تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه» که در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ نوزدهم آبان‌ماه یک‌هزار و سیصد و نودوهشت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۹۸/۹/۶ به تأیید شورای نگهبان رسیده و طی نامه شماره ۳۷۱/۷۲۸۹۷ مورخ ۱۳۹۸/۹/۱۳ مجلس شورای اسلامی واصل گردیده، جهت اجرا ابلاغ می‌گردد.
با توجه به اصل یکصد و بیست‌وپنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اجرای مفاد موافقتنامه منوط به انجام تشریفات مندرج در ماده (۱۹) موافقتنامه میباشد.
رئیس‌جمهور ـ حسن روحانی
قانون موافقتنامه چهارچوب تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه
ماده واحده ـ موافقت نامه چهارچوب تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه مشتمل بر یک مقدمه و بیست‌وپنج ماده به شرح پیوست، تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
تبصره ۱ ـ رعایت اصول هفتاد و هفتم (۷۷) و یکصد و بیست‌وپنجم (۱۲۵) قانون اساسی برای هرگونه اصلاح موافقتنامه موضوع ماده (۲۰) و اجرای ماده (۱۲) و بند (۶) ماده (۱۱) موافقتنامه در خصوص جمهوری اسلامی ایران، الزامی است.
تبصره ۲ ـ در اجرای ماده (۱۷) موافقتنامه در خصوص جمهوری اسلامی ایران، رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی الزامی است.
تبصره ۳ ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است تبادل اطلاعات تجاری با خارج از کشور را از طریق سامانه نرم‌افزار جامع یکپارچه‌سازی و نظارت بر فرآیند تجارت (سامانه جامع تجارت) موضوع بند «الف» ماده (۶) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ساماندهی، مدیریت و نظارت کرده و گزارش آن را به کمیسیون‌های «امنیت ملی و سیاست خارجی» و «اقتصادی» مجلس شورای اسلامی ارائه نماید. کلیه دستگاه‌های اجرایی مرتبط با تجارت خارجی کشور موظفند صرفاً از طریق سامانه مذکور نسبت به تبادل اطلاعات با خارج از کشور اقدام نمایند.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
موافقتنامه چهارچوب تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه
طرف‌های این موافقتنامه چهارچوب (که از این پس «طرف‌ها» نامیده می‌شوند)؛
با آگاهی از اهمیت تجارت به عنوان نیروی محرکه برای رشد و توسعه و نیاز به افزایش کارایی معاملات تجارت بین‌المللی به منظور حفظ و ارتقای قابلیت رقابت در منطقه؛
با توجه به اینکه تجارت بدون مانع نقش تعیین‌کننده‌ای را در ارتقای ارتباط جامع ایفاء می‌کند که منجر به ایجاد تجارت و رشد جدید در منطقه خواهد شد؛
با تصدیق اینکه تجارت بدون کاغذ درحالی‌که اعمال نظارت را بهبود می‌بخشد، تجارت بین‌المللی را مؤثرتر و شفاف‌تر می‌سازد، به ویژه چنانچه داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی فرامرزی مبادله شوند؛
با توجه به اینکه تجارت و ابتکارهای تأمین امنیت زنجیره عرضه در حال انجام در بازارهای صادراتی عمده، مبادله داده‌ها و اسناد را به صورت الکترونیکی برای تمامی فعالان در زنجیره عرضه بین‌المللی بیش از پیش ضروری خواهد نمود؛
با در نظر گرفتن این حقیقت که بسیاری از کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه در حال حاضر مشغول اجرای سامانه‌های الکترونیکی در سطح ملی هستند تا رسیدگی به داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت را سرعت بخشند؛
همچنین با توجه به این حقیقت که کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه مقرراتی را به نحو فزاینده برای مبادله الکترونیکی اطلاعات در موافقت‌نامه‌های تجاری خود در نظر می‌گیرند؛
با تصدیق نتیجه‌گیری مذاکرات موافقتنامه تسهیل تجارت در نهمین فرآهمایی وزرا در سازمان تجارت جهانی و اهمیت اجرای موافقتنامه؛
با آگاهی از اینکه تسهیل شناسایی متقابل و مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی بین کشورهای محصور در خشکی و گذری، زمان گذر و هزینه‌ها را به نحو قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد و فرصت‌های تجاری و توسعه‌ای را در کشورهای محصور در خشکی افزایش می‌دهد؛
همچنین با آگاهی از اینکه تسهیل مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی به ویژه بنگاه‌های کوچک و متوسط را قادر خواهد ساخت تا مشارکت مؤثرتری در تجارت بین‌المللی داشته باشند و رقابت خود را افزایش دهند؛
با توجه به سطوح مختلف اقتصادی و همچنین توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات طرف‌ها؛
با تأیید اینکه فناوری اطلاعات و ارتباطات و زیرساخت‌های فیزیکی مربوط در برخی از کشورها برای حصول اطمینان از توسعه پایدار کسب‌وکار به اندازه کافی در دسترس نمی‌باشد؛
با توجه به ضرورت ایجاد محیط قانونی اختیاردهنده به منظور به حداکثر رساندن منافع مرتبط با تجارت بدون کاغذ فرامرزی؛
با تمایل به تنظیم چهارچوب قانونی در جهت تعمیق و گسترش همکاری در تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی میان طرف‌ها و ترسیم توسعه‌های آینده در این زمینه؛
بدین‌وسیله به شرح زیر توافق می‌نمایند:
ماده ۱ ـ هدف
هدف این موافقتنامه چهارچوب، افزایش تجارت بدون کاغذ فرامرزی با میسر ساختن مبادله و شناسایی متقابل داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی و تسهیل قابلیت کاربرد داخلی در بین سامانه‌های پنجره واحد ملی و زیرمنطقهای و یا سایر سامانه‌های تجارت بدون کاغذ به منظور مؤثرتر و شفاف‌تر ساختن معاملات تجارت بین‌المللی و همچنین بهبود اعمال نظارت میباشد.
ماده ۲ ـ حیطه شمول
این موافقتنامه چهارچوب در مورد تجارت بدون کاغذ فرامرزی بین طرف‌ها اعمال می‌شود.
ماده ۳ ـ تعاریف
از نظر این موافقتنامه چهارچوب:
(الف) «تجارت بدون کاغذ فرامرزی» به معنی تجارت کالا از جمله واردات، صادرات، گذر و خدمات مربوط میباشد که بر اساس ارتباطات الکترونیکی از جمله مبادله داده‌ها و اسناد به صورت الکترونیک، انجام می‌شود؛
(ب) «ارتباطات الکترونیکی» به معنی هر ارتباطی است که طرف‌های درگیر در تجارت به وسیله پیام‌های اطلاعاتی برقرار می‌نمایند؛
(پ) «پیام اطلاعاتی» به معنی اطلاعات تولید، ارسال، دریافت یا ذخیره‌شده به وسیله وسایل الکترونیکی، مغناطیسی، نوری یا وسایل مشابه از جمله مبادله اطلاعات الکترونیکی است ولی به آن محدود نمی‌گردد؛
(ت) «داده‌های مربوط به تجارت» به معنی داده‌هایی است که در یک سند مربوط به تجارت منظور شده یا در ارتباط با آن انتقال داده شده است.
(ث) «اسناد مربوط به تجارت» به معنی اسناد بازرگانی و نظارتی است که برای تکمیل معاملات بازرگانی مورد نیاز است؛
(ج) «معاملات بازرگانی» به معنی معاملات مربوط به تجارت کالا بین طرف‌ها است که محل‌های کسب‌وکار آنها در قلمروهای مختلف قرار دارد؛
(چ) «شناسایی متقابل» به معنی تأیید متقابل اعتبار داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت فرامرزی است که به صورت الکترونیکی بین دو یا چند کشور مبادله می‌شوند؛
(ح) «پنجره واحد» به معنی ابزاری است که به طرف‌های دخیل در معامله تجارت اجازه می‌دهد که داده‌ها و اسناد را به صورت الکترونیکی با ورود یک مرحله‌ای برای انجام تمامی واردات، صادرات و گذر مربوط به الزامات نظارتی تسلیم نمایند؛
(خ) «قابلیت کاربرد داخلی» به معنی توانایی دو یا چند بخش یا سامانه برای مبادله اطلاعات و استفاده از اطلاعاتی است که مبادله شده است.
ماده ۴ ـ تفسیر
هرگونه تفسیر این موافقتنامه چهارچوب باید به اصول کلی که این موافقتنامه مبتنی بر آن است، به خصوصیت بین‌المللی آن و نیاز به ارتقای یکپارچگی در کاربرد آن توجه لازم داشته باشد.
ماده ۵ ـ اصول کلی
۱ ـ این موافقتنامه چهارچوب به وسیله اصول کلی زیر هدایت خواهد شد:
(الف) برابری عملکردی
(ب) عدم تبعیض در استفاده از ارتباطات الکترونیکی
(پ) بی‌طرفی فناوری
(ت) ارتقای قابلیت کاربرد داخلی
(ث) تسهیل تجارت پیشرفته و رعایت نظارتی
(ج) همکاری بین بخش‌های دولتی و خصوصی
(چ) بهبود محیط اعتماد فرامرزی
۲ ـ طرف‌ها توافق می‌کنند که اجرای قوانین و مقررات ملی که موجب اعمال این اصول در مورد مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی می‌شود، سطوح مشترک اطمینان و افزایش قابلیت کاربرد داخلی را ایجاد خواهد کرد.
ماده ۶ ـ چهارچوب سیاست ملی، میسر ساختن محیط قانونی داخلی و کارگروه تجارت بدون کاغذ
۱ ـ طرف‌ها کوشش خواهند نمود که چهارچوب سیاست ملی را برای تجارت بدون کاغذ برقرار نمایند که می‌تواند اهداف و راهبردهای اجرا، اختصاص منابع و چهارچوب قانونی را تعیین نماید.
۲ ـ طرف‌ها کوشش خواهند نمود که قوانین ملی اختیاردهنده ای را در مورد تجارت بدون کاغذ ایجاد نمایند، به ویژه با توجه به وظایف بهره‌برداران ملی برای تجارت بدون کاغذ فرامرزی، و با در نظر گرفتن استانداردهای بین‌المللی و بهترین روش‌ها چنانچه قابل‌اجرا باشد.
۳ ـ طرف‌ها می‌توانند طبق محیط داخلی خود، کارگروه ملی، متشکل از نمایندگان دولت و طرف‌های بخش خصوصی را تشکیل دهند. کارگروه، محیط داخلی قانونی اختیار‌دهنده‌ای را برای مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی ترغیب خواهد کرد و همچنین قابلیت کاربرد داخلی تجارت بدون کاغذ فرامرزی را تسهیل خواهد نمود. طرف‌ها می‌توانند به طور متناوب به یک نهاد مشابه که قبلاً به جای تشکیل کارگروه جداگانه‌ای به شکل داخلی انجام وظیفه می‌کرد، تکیه نمایند و می‌توانند این نهاد یا یک واحد سازمانی مناسب یا گروه کاری در آن را به عنوان کارگروه ملی از نظر این موافقتنامه چهارچوب تعیین نمایند.
ماده ۷ ـ تسهیل تجارت بدون کاغذ فرامرزی و توسعه سامانه‌های پنجره واحد
۱ ـ طرف‌ها سعی خواهند نمود تجارت بدون کاغذ فرامرزی را با میسر ساختن مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی با استفاده از سامانه‌های موجود در حال کار یا ایجاد سامانه‌های جدید تسهیل نمایند.
۲ ـ طرف‌ها تشویق می‌شوند که سامانه‌های پنجره واحد را توسعه دهند و از آنها برای تجارت بدون کاغذ فرامرزی استفاده کنند. در توسعه سامانه‌های پنجره واحد یا ارتقای سامانه‌های موجود، طرف‌ها تشویق می‌شوند که آنها را با اصول کلی پیش‌بینی‌شده در این موافقتنامه چهارچوب هماهنگ نمایند.
ماده ۸ ـ شناسایی متقابل فرامرزی داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی
۱ ـ طرف‌ها شناسایی متقابل داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت را به صورت الکترونیکی که بر اساس سطح اساساً برابر قابلیت اطمینان از طرف‌های دیگر منشأ گرفته باشد، پیش‌بینی خواهند نمود.
۲ ـ سطح اساساً برابرِ قابلیت اطمینان از طریق ترتیبات سازمانی که به موجب این موافقتنامه چهارچوب برقرار گردیده مورد موافقت متقابل طرف‌ها قرار خواهد گرفت.
۳ ـ طرف‌ها می‌توانند به منظور عملیاتی نمودن شناسایی متقابل فرامرزی داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی، به‌گونه‌ای که با اصل محیط اطمینان فرامرزی و تمامی اصول کلی دیگر سازگار باشد، ترتیبات دوجانبه و چندجانبه‌ای را منعقد نمایند مشروط بر آنکه مفاد این ترتیبات دوجانبه و چندجانبه با این موافقتنامه چهارچوب تناقضی نداشته باشد.
ماده ۹ ـ استانداردهای بین‌المللی برای مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت به صورت الکترونیکی
۱ ـ طرف‌ها کوشش خواهند کرد که استانداردها و رهنمودهای بین‌المللی را به منظور حصول اطمینان از قابلیت کاربرد داخلی در تجارت بدون کاغذ و توسعه وسایل ارتباطی امن، مطمئن و قابل‌اعتماد برای مبادله اطلاعات به کار ببرند.
۲ ـ طرف‌ها کوشش خواهند کرد که در توسعه استانداردهای بین‌المللی و بهترین روش‌های مربوط به تجارت بدون کاغذ فرامرزی مشارکت نمایند.
ماده ۱۰ ـ ارتباط با سایر اسناد حقوقی که تجارت بدون کاغذ فرامرزی را میسر می‌سازد
۱ ـ طرف‌ها می‌توانند در صورت اقتضاء اسناد حقوقی بین‌المللی مربوط را که به وسیله نهادهای سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌های بین‌المللی منعقد شده است، تصویب نمایند.
۲ ـ طرف‌ها کوشش خواهند کرد تا اطمینان حاصل کنند که تبادل داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت فرامرزی به صورت الکترونیکی با حقوق بین‌الملل و همچنین با مقررات منطقه‌ای و بین‌المللی و بهترین روش‌ها همان‌گونه که در ترتیبات سازمانی تعریف و به موجب این موافقتنامه چهارچوب برقرار شده است، سازگاری دارد.
ماده ۱۱ ـ ترتیبات سازمانی
۱ ـ کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (اسکاپ)، برای اهداف این موافقتنامه چهارچوب، شورای تجارت بدون کاغذ را که متشکل از یک نامزد پیشنهاد‌شده عالی‌رتبه از هر طرف میباشد، ایجاد خواهد نمود. شورا بنا به درخواست اما حداقل سالی یک‌بار تشکیل جلسه خواهد داد.
۲ ـ شورای تجارت بدون کاغذ، در اجرای وظایف خود، مورد حمایت کارگروه دائمی خواهد بود که اجرای این موافقتنامه چهارچوب را نظارت و هماهنگ نموده و پیشنهاد‌های خود را برای بررسی به شورا تسلیم خواهد نمود. کارگروه دائمی متشکل از نمایندگان ارشد هر طرف خواهد بود و حداقل سالی یک‌بار تشکیل جلسه خواهد داد.
۳ ـ به منظور اجرای این موافقتنامه چهارچوب، کارگروه دائمی می‌تواند گروه‌های کاری را تشکیل دهد که در مورد اجرای برنامه اقدام مربوط به موجب این موافقتنامه چهارچوب به کارگروه دائمی گزارش دهند.
۴ ـ دبیرخانه اسکاپ به عنوان دبیرخانه این موافقتنامه چهارچوب تعیین خواهد شد و دبیرخانه نهادهای ایجادشده به موجب این موافقتنامه چهارچوب خواهد بود و هماهنگی، بررسی و نظارت بر اجرای این موافقتنامه چهارچوب و مسائل مربوط به آن را حمایت خواهد نمود.
۵ ـ شورا با اکثریت دوسوم آراء، آیین کار لازم برای انجام وظایف خود از جمله کارگروه دائمی و گروه‌های کاری را تصویب خواهد نمود. تصمیم‌های شورا با اکثریت آرای مأخوذه اعضای حاضر و رأی‌دهنده اتخاذ خواهد شد مگر به گونه دیگری در این موافقتنامه چهارچوب پیش‌بینی شده باشد، مشروط بر اینکه حداقل دوسوم کشورهای شرکت‌کننده حاضر باشند.
۶ ـ شورا و کارگروه دائمی می‌توانند، به موجب صلاحیت خود که در آیین کار تعیین شده است، سندهای الحاقی (پروتکل‌هایی) را در مورد موضوع‌های حقوقی، فنی و سازمانی مشخص تصویب کنند. الزامات لازم‌الاجراشدن هر سند الحاقی (پروتکل) در آن سند مقرر خواهد شد.
ماده ۱۲ ـ برنامه اقدام
۱ ـ کارگروه دائمی تحت نظارت شورای تجارت بدون کاغذ، برنامه اقدام جامع را که شامل تمامی اقدامات و اعمال مشخص با اهداف روشن و اجرای به موقع میباشد و برای ایجاد محیط سازگار، شفاف و قابل پیش‌بینی برای انجام این موافقتنامه چهارچوب از جمله اجرای برنامه‌های زمانی طرف‌های مربوطه لازم است، تدوین خواهد کرد. طرف‌ها برنامه اقدام را طبق برنامه زمانی اجرا خواهند کرد و وضعیت اجرای هر یک از طرف‌ها به کارگروه دائمی گزارش خواهد شد.
۲ ـ برنامه زمانی اجرا برای هر طرف به عنوان بخشی از برنامه اقدام بر اساس خود ارزیابی آمادگی آنها تدوین خواهد شد.
ماده ۱۳ ـ برنامه‌های آزمایشی و به اشتراک گذاشتن دروس آموخته‌شده
۱ ـ طرف‌ها سعی خواهند کرد برنامه‌های آزمایشی در مورد مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت بدون کاغذ فرامرزی را به صورت الکترونیکی، به ویژه در میان گمرکات و سایر کارگزاریهای نظارتی شروع و عملی نمایند. طرف‌ها در مورد این‌گونه برنامه‌های آزمایشی از طریق ترتیبات سازمانی ایجادشده به موجب این موافقتنامه چهارچوب، همکاری خواهند نمود.
۲ ـ طرف‌ها در مورد پیشرفت برنامه‌های آزمایشی به منظور تسهیل به اشتراک گذاشتن تجربه و دروس آموخته‌شده و ایجاد مجموعه‌ای از بهترین روش‌های قابلیت کاربرد داخلی مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت فرامرزی به صورت الکترونیکی به کارگروه دائمی گزارش خواهند کرد. مبادله تجربه و دروس آموخته‌شده به فراتر از طرف‌های این موافقتنامه چهارچوب، تا حد ممکن و به‌طور مقتضی در تلاشی برای ارتقای اجرای تجارت بدون کاغذ در سرتاسر منطقه و ماورای آن، امتداد خواهد یافت.
ماده ۱۴ ـ ظرفیت‌سازی
۱ ـ طرف‌ها می‌توانند برای تأمین پشتیبانی فنی و مساعدت به یکدیگر به منظور تسهیل اجرای این موافقتنامه چهارچوب همکاری کنند.
۲ ـ طرف‌ها می‌توانند در مورد ظرفیت‌سازی از طریق ترتیبات سازمانی که به موجب این موافقتنامه چهارچوب برقرار شده همکاری نمایند.
۳ ـ طرف‌ها به درخواست‌های کشورهای کمتر توسعه‌یافته و کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی برای مساعدت فنی و ترتیبات همکاری که برای کمک به آنها در توسعه ظرفیت تجاری بدون کاغذ آنها طراحی شده و با استفاده کامل از مزایای بالقوه این موافقتنامه چهارچوب، توجه خاصی خواهند نمود.
۴ ـ طرف‌ها می‌توانند شرکای توسعه‌یافته را برای مساعدت فنی و مالی مؤثرتر در اجرای این موافقتنامه چهارچوب دعوت نمایند.
ماده ۱۵ ـ اجرای این موافقتنامه چهارچوب
هر طرف کوشش خواهد نمود که مفاد این موافقتنامه چهارچوب را با ایجاد یک محیط قانونی اختیاردهنده و توسعه زیرساخت فنی لازم برای تسهیل مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت فرامرزی به صورت الکترونیکی اجرا نماید. طرف‌ها تصدیق می‌کنند که کشورهای کمتر توسعه‌یافته و کشورهای در حال توسعه محصور در خشکی ممکن است به مساعدت فنی و مالی برای توسعه زیرساخت فنی و ایجاد یک محیط قانونی اختیاردهنده نیاز داشته باشند که برای تسهیل مبادله داده‌ها و اسناد مربوط به تجارت فرامرزی به صورت الکترونیکی ضروری است.
ماده ۱۶ ـ سایر موافقت‌نامه‌های لازم‌الاجرا
این موافقتنامه چهارچوب یا هرگونه اقدام دیگری که به موجب آن انجام شود بر حقوق و تعهدات طرف‌ها به موجب هرگونه موافقت‌نامه‌ها یا کنوانسیونهای بین‌المللی موجود که طرف‌ها نیز عضو آنها هستند، اثر نخواهد گذاشت.
ماده ۱۷ ـ حل و فصل اختلاف
۱ ـ هرگونه اختلافی که ممکن است بین طرف‌ها در مورد تفسیر و اجرای این موافقتنامه چهارچوب به وجود آید، از طریق مذاکره یا مشورت بین طرف‌های مربوط حل‌وفصل خواهد شد.
۲ ـ چنانچه طرف‌های درگیر در اختلاف مربوط به این موافقتنامه چهارچوب نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره یا مشورت حل‌وفصل نمایند، چنانچه هر یک از آنها درخواست ارجاع نماید، برای سازش، ارجاع داده خواهند شد.
۳ ـ اختلاف به یک یا چند سازش‌دهنده منتخب طرف‌های درگیر در اختلاف ارجاع داده خواهد شد. چنانچه طرف‌های درگیر در اختلاف در مورد انتخاب سازش‌دهنده یا سازش‌دهندگان ظرف مدت سه ماه از تاریخ درخواست برای سازش به توافق نرسند، هریک از طرف‌ها می‌تواند از دبیرکل سازمان ملل متحد برای انتخاب سازش‌دهنده واحد درخواست نماید تا اختلاف به وی ارجاع گردد.
۴ ـ توصیه سازش‌دهنده یا سازش‌دهندگان منتخب، اگرچه از نظر ماهیت، الزام‌آور نمی‌باشد، مبنایی برای بررسی مجدد به وسیله طرف‌های درگیر در اختلاف خواهد شد.
۵ ـ طرف‌های درگیر در اختلاف، با رضایت متقابل می‌توانند از قبل تصمیم بگیرند که توصیه سازش‌دهنده یا سازش‌دهندگان را به عنوان یک توصیه الزام‌آور بپذیرند.
۶ ـ مفاد این ماده به عنوان مستثنی‌کننده سایر اقدامات برای حل‌وفصل اختلاف‌هایی که مورد توافق متقابل بین طرف‌های درگیر در اختلاف قرار گرفته باشد، تفسیر نخواهد شد.
۷ ـ هر کشوری می‌تواند در زمان سپردن سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق خود، قید تحدید تعهدی را در نظر بگیرد که اعلام می‌نماید که خود را ملزم به مفاد این ماده در ارتباط با سازش نمی‌داند. سایر طرف‌ها در مورد مفاد این ماده در ارتباط با سازش با هر طرفی که چنین قید تحدید تعهدی را در نظر گرفته است، ملتزم نخواهند بود.
ماده ۱۸ ـ روش امضاء و عضویت
۱ ـ این موافقتنامه چهارچوب برای امضای کشورهای عضو اسکاپ در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک از تاریخ اول اکتبر ۲۰۱۶ (۱۳۹۵/۷/۱۰) تا ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۷ (۱۳۹۶/۷/۸) مفتوح خواهد بود.
۲ ـ کشورهای عضو اسکاپ می‌توانند از راه‌های زیر عضو این موافقتنامه چهارچوب شوند:
الف) امضاء و متعاقب آن تنفیذ، پذیرش یا تصویب؛ یا
ب) الحاق.
۳ ـ تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق با سپردن سند نزد دبیرکل سازمان ملل متحد نافذ خواهد شد.
ماده ۱۹ ـ لازم‌الاجراشدن
۱ ـ این موافقتنامه چهارچوب نود روز پس از تاریخی لازم‌الاجرا خواهد شد که دولت‌های حداقل پنج کشور عضو اسکاپ، اسناد تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق خود را به این موافقتنامه چهارچوب بر اساس بندهای (۲) و (۳) ماده (۱۸)، سپرده باشند.
۲ ـ برای هر کشور عضو اسکاپ که سند تنفیذ، پذیرش، تصویب یا الحاق خود را پس از تاریخی بسپارد که در آن تاریخ، شرایط برای لازم‌الاجراشدن این موافقتنامه چهارچوب تحقق یافته باشد، این موافقتنامه چهارچوب نود روز پس از تاریخ سپردن سند مذکور توسط آن کشور لازم‌الاجرا خواهد شد.
ماده ۲۰ ـ روش اصلاح این موافقتنامه چهارچوب
۱ ـ متن این موافقتنامه چهارچوب می‌تواند با روش مشخص‌شده در این ماده اصلاح گردد.
۲ ـ اصلاحات این موافقتنامه چهارچوب می‌تواند توسط هر طرف پیشنهاد گردد.
۳ ـ متن هرگونه اصلاحیه پیشنهادی به وسیله دبیرخانه به تمامی اعضای شورای تجارت بدون کاغذ حداقل شصت روز قبل از جلسه شورا که در آن متن برای تصویب پیشنهاد می‌گردد، ارسال خواهد شد.
۴ ـ اصلاحیه با اکثریت دوسوم آرای طرف‌های حاضر و رأی‌دهنده در جلسه شورای تجارت بدون کاغذ تصویب خواهد شد. اصلاحیه مصوب، به وسیله دبیرخانه به دبیرکل سازمان ملل متحد ارسال خواهد شد که وی آن را برای پذیرش به تمامی طرف‌ها ارسال خواهد نمود.
۵ ـ اصلاحیه مصوب طبق بند (۴) این ماده برای طرف‌هایی که آن را پذیرفته‌اند سه ماه بعد از پذیرش آن توسط دوسوم تعداد طرف‌ها در زمان پذیرش لازم‌الاجرا خواهد شد. برای هر طرفی که اصلاحیه را پس از لازم‌الاجراشدن آن بپذیرد، اصلاحیه سه ماه پس از پذیرش آن توسط آن طرف، لازم‌الاجرا خواهد شد.
ماده ۲۱ ـ قید تحدید تعهد
در مورد هیچ‌یک از مفاد این موافقتنامه چهارچوب، قیود تحدید تعهدی را نمیتوان در نظر گرفت، مگر در مواردی که در بند (۷) ماده (۱۷) پیش‌بینی شده باشد.
ماده ۲۲ ـ خروج از عضویت
هر طرف می‌تواند طی اطلاعیه کتبی خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد از عضویت در این موافقتنامه چهارچوب خارج شود. خروج از عضویت، دوازده ماه پس از تاریخ دریافت اطلاعیه مزبور توسط دبیرکل نافذ خواهد شد.
ماده ۲۳ ـ تعلیق اعتبار
اجرای این موافقتنامه چهارچوب چنانچه تعداد طرف‌ها برای هر دوره دوازده‌ماهه متوالی کمتر از پنج باشد، متوقف خواهد شد. در چنین شرایطی، دبیرخانه طرف‌ها را آگاه خواهد کرد. مفاد این موافقتنامه چهارچوب چنانچه تعداد طرف‌ها به پنج برسد، مجدداً عملیاتی خواهد شد.
ماده ۲۴ ـ محدودیت‌های کاربرد
هیچ‌یک از مفاد این موافقتنامه چهارچوب به‌گونه‌ای تفسیر نخواهد شد که مانع یک طرف از اتخاذ اقدام سازگار با شرایط منشور سازمان ملل متحد و محدود به ضرورت‌های وضعیت شود که آن را برای امنیت داخلی یا خارجی خود ضروری تلقی می‌کند.
ماده ۲۵ ـ امین اسناد
دبیرکل سازمان ملل متحد، امین اسناد این موافقتنامه چهارچوب تعیین خواهد شد.
برای گواهی مراتب بالا، امضاکنندگان زیر، که به نحو مقتضی مجاز می‌باشند، این موافقتنامه چهارچوب را در یک نسخه واحد به زبان‌های چینی، انگلیسی و روسی که هر سه متن دارای اعتبار یکسان میباشد، امضاء نمودند.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و سه تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و بیست‌وپنج ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ نوزدهم آبان‌ماه یک‌هزار و سیصد و نودوهشت مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ ۱۳۹۸/۹/۶ به تأیید شورای نگهبان رسید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ علی لاریجانی
مطالب زیر را حتما بخوانید:
نظرات کاربران