روش های تامین مالی صنایع مختلف از طریق بورس کالای ایران

رئیس اداره مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران گفت: با توجه به روشهای تامین مالی صنایع مختلف از طریق بورس کالا، قراردادهای سلف می تواند برای صنایع یکی از ابزارهای مهم برای تامین مالی باشد زیرا با هدف تامین مالی فروشنده و مدیریت ریسک تعریف شده اند.

روابط عمومی شرکت بورس کالای ایران: جواد فلاح در دومین همایش مدیریت ریسک و مهندسی مالی که در محل دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد، با بررسی و معرفی ابزارهای روش تامین مالی صنایع مختلف در بورس کالا افزود: قراردادهای سلف، اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی، صندوق‎های سرمایه گذاری کالایی، صندوق‎های سرمایه گذاری ارزی، خرید دین، فورفیتینگ و اوراق مشتقه کالایی، ابزارهایی برای تامین مالی صنایع هستند.

وی درباره قراردادهای سلف اظهارکرد: به این ترتیب صنایع می توانند با استفاده از این قراردادها بدون بوروکراسی اداری، پوشش ریسک و تامین مالی کنند.

رئیس اداره مطالعات اقتصادی وسنجش ریسک بورس کالای ایران افزود: با توجه به این که ریسک نقدشوندگی و ریسک تغییرات قیمت برای خریداران به دلیل نبود بازار ثانویه در معاملات قراردادهای سلف عادی بالا است، قراردادهای سلف موازی استاندارد طراحی و در بورس کالا راه اندازی شده است.

وی ادامه داد: قراردادهای سلف موازی علاوه بر تسهیل تامین مالی بلندمدت در طرح های توسعه ای سبب افزایش سرمایه در گردش می شود و ابزاری مناسب جهت برنامه ریزی بلندمدت برای تولیدکنندگان محسوب می شود.

وی همچنین به قراردادهای سلف موازی استاندارد پی وی سی و سنگ آهن اشاره کرد و گفت: بورس کالای ایران با عرضه اوراق پی وی سی مجتمع پتروشیمی آبادان در سال جاری، 500 میلیارد ریال تامین مالی برای این شرکت انجام داد و برای مجتمع های سنگ آهن گل گهر و چادرملو نیز به ترتیب بیش از 830 و 800 میلیارد ریال از این طریق تامین مالی داشته است.

وی همچنین به برنامه هایی برای راه اندازی اوراق سلف موازی استاندارد بر روی دارایی های پایه کنسانتره سنگ آهن شرکت معدنی و صنعتی گل گهر و مس کاتد شرکت ملی مس اشاره کرد.

فلاح گواهی سپرده کالایی را به عنوان یکی دیگر از ابزارهای نوین تامین مالی در بورس کالای ایران برشمرد و گفت: در این روش، کالای موجود در انبار به ورقه بهادار تبدیل می شود که سپس معامله بر روی این اوراق انجام می شود به این ترتیب امکان استفاده از پشتوانه گواهی سپرده کالایی به منظور تأمین مالی و جلوگیری از فروش اجباری در اثر تنگناهای مالی برای تولیدکنندگان فراهم شده و هزینه‎های تأمین مالی کاهش یافته و نقدشوندگی کالا برای تولیدکنندگان حاصل می شود.

وی اضافه کرد: این اوراق بهادار مانند سایر اوراق قابلیت ارائه به شبکه بانکی به عنوان تضمین خواهد بود زیرا فرآیند تحویل کالا در بورس و بازارهای خارج از بورس را تسهیل کرده و می توان فروش محصولات ایرانی در بازارهای بین المللی را با پشتوانه گواهی سپرده کالایی توسعه و افزایش داد.

رئیس اداره مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران همچنین به خرید دین و فورفیتینگ اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از ابزارهای مالی خرید دین و فورفیتینگ است که تمامی صنعتگران می توانند در بورس کالای ایران از مزایای آن بهره مند شوند.

وی ادامه داد: فورفیتینگ برای تامین مالی میان مدت سه تا پنج ساله مورد استفاده قرار می گیرد، اما برای 6 ماه تا 10 سال نیز قابلیت استفاده دارد.

به گفته فلاح؛ نرخ بهره فورفیتینگ می تواند ثابت و یا شناور باشد. به تعبیری دیگر تنزیل اسناد مالی یا تجاری مربوط به دیون سررسیددار بدون حق رجوع به صادرکننده یا ظهرنویس را فورفیتینگ گویند؛ به عبارت ساده تر زمانی که یک صادرکننده می خواهد کالایی را نسیه به فروش رساند ولی پول آن را نقد دریافت کند به فورفیتر مراجعه می کند و از وی می خواهد با یک نرخ بهره مشخص طلب وی از واردکننده را تنزیل و نقداً پول را از فورفیتر دریافت کند. این روش که یک روش تامین مالی برای صادرکنندگان است، در راستای حمایت از توسعه ی صادرات کاربرد دارد.

وی در ادامه به صندوق های کالایی اشاره کرد و افزود: صندوق های کالایی (ETC) از مناسب ترین ابزار تامین مالی برای صنایع مختلف است، به طوری که می توان با تشکیل صندوقی متشکل از گواهی سپرده کالایی موجودی انبار مورد نظر، تقسیم صندوق به واحدهای مجزا، فروش واحدها به سرمایه گذاران در بازار و بازخرید گواهی سپرده کالایی در سررسید از صندوق توسط تولید کننده، از صندوق های کالایی (ETC) جهت تامین مالی بهره برد.

وی تاکید کرد: با توجه به این که اوراق بهادار مبتنی بر کالا نظیر اوراق سلف موازی استاندارد، اوراق گواهی سپرده کالایی، اوراق مشتقه کالایی، دیون ایجاد شده در معاملات بورس کالای ایران در حال توسعه هستند، می توان صندوق هایی را ایجاد کرد که این صندوق ها بر روی کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالاها سرمایه گذاری کنند.

رییس اداره مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران به صندوق‎های ارزی اشاره کرد و گفت: تکمیل ابزارهای مدیریت دارایی در بازار سرمایه، پوشش ریسک ارزی افراد و بنگاه های اقتصادی فعال در کشور، تامین مالی ارزی بنگاه های اقتصادی بزرگ کشور در فرآیند انتشار اوراق ارزی و مشارکت در تنزیل اعتبار اسنادی صادرکنندگان، از مهمترین اهداف صندوق های ارزی است.