اعتبار امضای دیجیتالی

مطابق تعریف قانون گذار داخلی در قانون تجارت الکترونیکی، امضای الکترونیکی عبارت است از “هر نوع علامت منضم شده یا به نحو منطقی متصل شده به داده پیام که برای شناسایی امضاکننده داده پیام مورد استفاده قرار می گیرد”. این تعریف تا حد زیادی برگرفته از تعریف قانون Federal E-SIGN Act ایالات متحده امریکا در سال  2000 است که امضای الکترونیکی را صدا، علامت یا فرآیندی الکترونیکی می داند که منضم یا به نحو منطقی به یک قرارداد یا هر نوشته دیگری متصل شده و توسط  شخص به منظور امضای یک نوشته صورت می پذیرد.
اما بند الف ماده 2 قانون نمونه کمیسیون حقوق تجارت بین الملل سازمان ملل متحد ( آنسیترال) در خصوص امضاهای الکترونیکی (2001) تعریف جامع تری را به دست داده است.مطابق این قانون :
“امضای الکترونیکی عبارت است از داده های الکترونیکی موجود در یک داده پیام، منضم شده به آن یا داده های الکترونیکی که به صورت منطقی به یک داده پیام متصل اند و  از آن می توان برای شناسایی امضا کننده مرتبط با داده پیام استفاده کرد و تایید وی در خصوص  اطلاعات موجود در داده پیام را نشان داد”
همان گونه که از تعاریف فوق بر می آید امضای الکترونیکی می تواند به سادگی ِ  یک اسم تایپ شده یا تصویر دیجیتالی شده ی یک امضای دست نویس باشد.اما بالطبع هنگامی که مسئله حفظ یکپارچگی و امنیت پیش می آید ، امضاهای الکترونیکی مشکل ساز می شوند؛ چون هیچ مانعی بر سر راه یک شخص در تایپ کردن نام شخص دیگر وجود ندارد.از همین رو امضای الکترونیکی که اقدامات امنیتی اضافی را به همراه نداشته باشد (آن چنان که امضاهای دیجیتال در بر دارند) نوعی امضای نامطمئن محسوب میشوند.
از همین جاست که ضرورت مفهوم امضای مطمئن رخ می نمایاند.در واقع داده پیام با استفاده از این نوع امضای الکترونیکی که به «امضای الکترونیکی مطمئن» یا « برتر» یا « پیشرفته» موسوم است اعتباری در حد اسناد رسمی پیدا می کند.
قانون گذار ایرانی در بند «ک» ماده 2 قانون تجارت الکترونیکی با ارجاع مسئله به ماده 10 همان قانون، چهار شرط را برای امضای الکترونیکی مطمئن بر می شمارد:
–    نسبت به امضا کننده منحصر به فرد باشد.
–    هویت امضاکننده ی داده پیام را معلوم نماید.
–    به وسیله امضا کننده و یا تحت اراده انحصاری وی صادر شده باشد.
–    به نحوی به یک داده پیام متصل شود که هر تغییری در آن داده پیام قابل تشخیص و کشف باشد.
سپس در ادامه و در فصل دوم قانون به ارزش اثباتی و آثار امضای الکترونیکی مطمئن می پردازد و –چنانکه در بالا گفته شد –  در ماده 14و 15 داده پیام هایی را که به طریق مطمئن ایجاد و نگهداری شده اند ، در حکم سند معتبر و قابل استناد در مراجع قضایی و حقوقی می داند و انکار  و تردید را نسبت به داده پیام مطمئن و امضای مطمئن غیر مسموع می انگارد.
امضای دیجیتال
حال، از جمله روش های امضای الکترونیکی مطمئن می توان به « امضای دیجیتال» اشاره کرد.این نوع امضای الکترونیکی مبتنی بر « زیر ساختار کلید عمومی» است که یک شیوه «رمزنگاری» است.فایده این امضای الکترونیکی آنست که در صورت رعایت تشریفات خاص امضای دیجیتالی، سند حاوی آن امضا، اعتبار سند رسمی را پیدا می کند.
امضای دیجیتال مفهوم امضای کاغذی سنتی را در بر دارد و آن را به یک اثر انگشت الکترونیکی تبدیل می کند. این اثر انگشت یا پیام رمزگذاری شده در مقابل سند و امضاکننده منحصر بفرد است و شخص امضا کننده را ملزم به مفاد آن سند می نماید.
امضای دیجیتال که بالاترین سطح امنیت و پذیرش جهانی را به دنبال دارد اصالت و هویت امضا کننده و نیز یکپارچگی داده پیام و تمامیت سند را تضمین می کند.

یک امضای الکترونیکی در برابر کپی و دستکاری آسیب پذیر است و انگیزه جعل را تقویت می کند.هم چنین در بسیاری از موارد امضاهای الکترونیکی قانونا الزام آور نیستند .در مقابل، از جمله مزایای امضای دیجیتالی آنست که این امضا  نمی تواند کپی و یا دستکاری شود و یا تغییر کند. علاوه بر این چون امضاهای دیجیتال بر مبنای تکنولوژی استانداردبنا شده اند هر کسی می تواند اعتبار آنها را  بدون نیاز به نرم افزار اعتبارسنجی مالکیت احراز کند.

ماخذ:   جاویدنیا، جواد،جرایم تجارت الکترونیکی، تهران(1387)، انتشارات خرسندی